22 Σεπτεμβρίου - Παγκόσμια Ναυτική Ημέρα 2010

«Στη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι σ' όλο τον κόσμο βασίζονται στα πλοία για τη μεταφορά πλήθους αγαθών, καυσίμων, τροφίμων, και προϊόντων από τα οποία εξαρτόμαστε όλοι. Ωστόσο, για τους περισσότερους από αυτούς, η ναυτιλία, για να μην αναφέρουμε το τεράστιο φάσμα συναφών ναυτιλιακών δραστηριοτήτων, που μαζί αποτελούν αυτό που γενικά αποκαλούμε «ναυτιλιακή βιομηχανία» δεν έχει ιδιαίτερα δυνατό αντίκτυπο στη προσωπική τους αντίληψη. Η ίδια η φύση της ναυτιλίας την καθιστά κατά κάποιο τρόπο βιομηχανία του «παρασκηνίου». Για τους περισσότερους ανθρώπους, τον περισσότερο καιρό, τα πλοία απλώς είναι «αόρατα και ανύπαρκτα».

Το ίδιο, κατά συνέπεια, μπορεί κανείς να πει ότι συμβαίνει και με τους ναυτικούς που κινούν τον παγκόσμιο στόλο, παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία εξαρτάται απόλυτα από τη παρουσία τους. Οι ναυτικοί είναι , πράγματι το λιπαντικό χωρίς το οποίο η μηχανή του εμπορίου απλώς θα σταματούσε προοδευτικά να λειτουργεί.

Είναι φυσικά λυπηρό που το εργατικό δυναμικό δεν απολαμβάνει την αναγνώριση και κατά κύριο λόγο συνήθως θεωρείται δεδομένο. Όταν για παράδειγμα ανάβουμε το φως, γενικά δεν σκεφτόμαστε όλους εκείνους που εργάστηκαν στους διάφορους τομείς της εξόρυξης πετρελαίου και τη διαδικασία παραγωγής και στη συνέχεια στις βιομηχανίες παραγωγής και μετάδοσης ενέργειας για να γίνει αυτό δυνατό. Ούτε όταν καθόμαστε στο τραπέζι για να φάμε κάθε ημέρα ψωμί, σκεφτόμαστε ποιος έφερε το σπόρο με τον οποίο ο αρτοποιός μπόρεσε να το φτιάξει. Ούτε όταν αντιμετωπίζουμε ένα βαρύ χειμώνα, σκεφτόμαστε ποιος μετέφερε από τη πηγή του, το πετρέλαιο που ζεσταίνει τα σπίτια μας ή τα καύσιμα για την ενέργεια από την οποία εξαρτόμαστε όλοι σήμερα. Λοιπόν, ίσως θα έπρεπε να το κάνουμε αυτό και σίγουρα δεν θα έπρεπε να το χρησιμοποιήσουμε σαν πρόσχημα για να εξακολουθήσουμε να επιτρέπουμε ώστε ο ναυτικός, που βοηθά να συμβούν αυτά , στην καλύτερη περίπτωση να αγνοείται η παρουσία του ή στη χειρότερη περίπτωση να υφίσταται άσχημη μεταχείριση.

Το επάγγελμα του ναυτικού είναι δύσκολο και απαιτητικό, με το δικό του σύνολο μοναδικών πιέσεων και κινδύνων. Στο τέλος μιας μεγάλης και έντονης ημέρας, δεν υπάρχει η επιστροφή στο σπίτι και την οικογένεια, ούτε απόγευμα με φίλους στην ταβέρνα ή το μπαρ, καμία αλλαγή σκηνικού, καμία πιθανότητα για κανονική χαλάρωση, εκτόνωση ή ηρεμία. Μόνο ο αδυσώπητος βόμβος των μηχανών και η ασταμάτητη κίνηση του πλοίου, που δεν είναι μόνο ο χώρος εργασίας των ναυτικών αλλά και το σπίτι τους, 24 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, για εβδομάδες και συχνά για μήνες. Και πάντα, στο πίσω μέρος του μυαλού τους υπάρχει η πιθανότητα φυσικών και άλλων απεχθών κινδύνων, όπως επιθέσεις πειρατών, αδικαιολόγητη κράτηση του πλοίου και εγκατάλειψη τους σε ξένα λιμάνια.

Φέτος, στη Χρονιά του Ναυτικού, η πρόθεση μας είναι όχι μόνο να επιστήσουμε τη προσοχή στις μοναδικές συνθήκες, στις οποίες οι ναυτικοί εργάζονται, προσφέροντας τις απαραίτητες υπηρεσίες τους, αλλά επίσης να πετύχουμε τη χειροπιαστή και ευεργετική διαφορά.

Επιλέγοντας το θέμα για το Έτος του Ναυτικού, πρόθεση μας ήταν επίσης να το χρησιμοποιήσουμε ως εξαιρετική ευκαιρία για να διαβεβαιώσουμε σε εκείνους που εργάζονται στη πρώτη γραμμή του τομέα-τους ίδιους τους ναυτικούς-ότι, όσοι από μας εργάζονται σ' άλλους τομείς της ναυτιλιακής κοινότητας και των οποίων όμως οι ενέργειες έχουν άμεσο αντίκτυπο στη καθημερινή ζωή των ναυτικών, κατανοούμε τις ακραίες πιέσεις που αντιμετωπίζουν και προσεγγίζουμε τους στόχους μας με γνήσιο ενδιαφέρον και ανησυχία γι 'αυτούς και τις οικογένειες τους.

Στα πλαίσια αυτά, το σημαντικότερο επίτευγμα του έτους αναμφίβολα ήρθε τον Ιούνιο, με την υιοθέτηση, στη Διπλωματική Διάσκεψη στη Μανίλα, σημαντικών αναθεωρήσεων στη Διεθνή Σύμβαση για τα Πρότυπα Εκπαίδευσης, Πιστοποίησης και Τήρησης Φυλακής για Ναυτικούς -Σύμβαση STCW και τον σχετικό μ' αυτή Κώδικα. Προγραμματισμένες να τεθούν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2012, αυτές οι αναθεωρήσεις θα εξασφαλίσουν ότι θα υπάρχουν τα απαραίτητα παγκόσμια πρότυπα για την εκπαίδευση και πιστοποίηση ναυτικών που θα χειρίζονται τεχνολογικά προηγμένα πλοία για αρκετό χρόνο στο μέλλον.

Στη Διάσκεψη της Μανίλα συμφωνήθηκε επίσης μια σειρά νέων διατάξεων σχετικά με το θέμα «καταλληλότητα για άσκηση καθηκόντων - ώρες ανάπαυσης» ώστε να παρέχονται στους ναυτικούς που εκτελούν χρέη φυλακής επί των πλοίων, επαρκείς περίοδοι ανάπαυσης. Αυτή η σημαντική νέα διάταξη, θα δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για τους ναυτικούς και θα βοηθήσει να εξασφαλίζεται ότι θα έχουν αναπαυθεί επαρκώς πριν αναλάβουν τα καθήκοντα τους. Η κόπωση έχει βρεθεί ότι είναι παράγων που συμβάλλει σε αρκετά ατυχήματα στη θάλασσα και η εξασφάλιση ότι οι ναυτικοί έχουν αναπαυθεί επαρκώς πριν αναλάβουν χρέη τήρησης φυλακής θα συμβάλλει σημαντικά στην ασφαλή ναυσιπλοΐα και την πρόληψη ατυχημάτων. Είμαι ιδιαίτερα ευχαριστημένος που οι νέες απαιτήσεις της Δ.Σ. STCW σ' αυτό το κρίσιμο θέμα είναι σύμφωνες με τις αντίστοιχες διατάξεις της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 2006 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας ,που ελπίζω ότι θα τεθεί σύντομα σε ισχύ.

Ενώ οι τροποποιήσεις στη Διεθνή Σύμβαση STCW και τον Κώδικα STCW καθώς και οι αποφάσεις που υιοθετήθηκαν από τη Διάσκεψη της Μανίλα μπορούν δικαίως να θεωρηθούν ως το ζενίθ των κανονιστικών μας προσπαθειών φέτος για τη δημιουργία καλύτερου και ασφαλέστερου κόσμου στον οποίο θα μπορούν να εργάζονται οι ναυτικοί, παράλληλα συνεχίζονται και άλλες προσπάθειες, καθώς στον IMO, το ανθρώπινο στοιχείο όπως και τα συμφέροντα και η ζωή των ναυτικών επί του πλοίου ,είναι πάντοτε στο προσκήνιο όλου του νομοθετικού μας έργου.

Όταν ο IMO έθεσε προς συζήτηση για πρώτη φορά την ιδέα ότι το θέμα μας για το 2010 θα έπρεπε να εστιασθεί «στον ναυτικό», θέλαμε να κάνουμε δύο πράγματα: Πρώτον, θέλαμε να προσελκύσουμε την προσοχή σε ένα εργατικό δυναμικό που βρίσκεται στην αφάνεια, συχνά ακόμα και μέσα στον ίδιο τον τομέα που υπηρετεί και δεύτερον, θέλαμε να επεκτείνουμε το θέμα πέρα από τους συνήθεις εορτασμούς της Παγκόσμιας Ναυτικής

Ημέρας και να δημιουργήσουμε μια πρωτοβουλία που θα διαρκούσε ολόκληρο το χρόνο αλλά και πέρα από αυτόν. Θέλαμε το 2010 να είναι η αρχή αυτής της πρωτοβουλίας αλλά σίγουρα δεν θέλαμε το τέλος του 2010 να είναι το τέλος αυτής της προσπάθειας.

Για το σκοπό αυτό, καλωσόρισα και αγκάλιασα με ενθουσιασμό την απόφαση της Διάσκεψης της Μανίλα, ότι η μοναδική συμβολή των ναυτικών από όλο τον κόσμο στο διεθνές θαλάσσιο εμπόριο, την παγκόσμια οικονομία και την κοινωνία συνολικά, πρέπει, από εδώ και πέρα να επισημαίνεται σε ετήσια βάση με την «Ημέρα του Ναυτικού» που θα εορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Ιουνίου. Η ημερομηνία που επελέγη ήταν εκείνη κατά την οποία ολοκληρώθηκε η Διάσκεψη και αναγνωρίζει τη σημασία των τροποποιήσεων της Δ.Σ. STCW που υιοθετήθηκαν τότε για τη ναυτιλιακή κοινότητα και όσους εργάζονταν επί των πλοίων. Και θα προέτρεπα θερμά τις Κυβερνήσεις, ναυτιλιακούς οργανισμούς, εταιρείες, ιδιοκτήτες, διαχειριστές, και όλα τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, να προωθήσουν την Ημέρα του Ναυτικού.

Νωρίτερα φέτος, είχα αναγνωρίσει τρεις στόχους τους οποίους θα ήμουν ευτυχής να δω να πραγματοποιούνται σε συνδυασμό με την πρωτοβουλία μας του «Έτους του Ναυτικού». Ήταν οι εξής:

- ένα, αυξημένη επίγνωση στο κοινό για τις απαραίτητες υπηρεσίες που παρέχουν οι ναυτικοί στη κοινωνία των πολιτών γενικότερα

- δύο, σαφές μήνυμα στους ναυτικούς ότι αναγνωρίζουμε και εκτιμούμε τις υπηρεσίες τους ,ότι ενδιαφερόμαστε γι' αυτούς και ότι κάνουμε ότι μπορούμε για να τους φροντίσουμε και να τους προστατεύσουμε όταν οι συνθήκες της ζωής τους στη θάλασσα το επιβάλλουν και

- τρία, διπλάσιες προσπάθειες σε κανονιστικό επίπεδο προκειμένου να μεταβούμε από τα λόγια στα έργα για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου στον οποίο οι ναυτικοί θα μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.

Νομίζω ότι μπορώ με ασφάλεια να πω ότι μέχρι τώρα έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος στη πορεία για την επίτευξη των τριών στόχων συνολικά. Είναι λοιπόν πολύ ευχάριστο το γεγονός, ότι το θέμα που επελέγη για να λειτουργήσει ως επίκεντρο γύρω από το οποίο η ναυτιλιακή κοινότητα ως σύνολο θα επικεντρώνονταν για να αναζητήσει τρόπους, προκειμένου να αναγνωρίσει και να τιμήσει τους ναυτικούς για τη μοναδική συμβολή τους στη κοινωνία και το ζωτικό ρόλο που παίζουν στη διευκόλυνση του παγκόσμιου εμπορίου, πέτυχε και συνεχίζει να πετυχαίνει το σκοπό του. Αυτό συμβαίνει αναμφισβήτητα και υπάρχουν πολυάριθμες αποδείξεις από όλο τον κόσμο.

Το «Έτος του Ναυτικού» βοήθησε επίσης να εστιασθεί εκ νέου η προσοχή στη πιεστική ανάγκη να αντιμετωπισθεί η επί μακρό χρονικό διάστημα προβλεπόμενη έλλειψη εργατικού δυναμικού στη ναυτιλία-θέμα που καθιστά επιτακτικό για τη ναυτιλία να επαναπροβληθεί ως επιλογή καριέρας υψηλού κύρους και υψηλής ποιότητας για τους

σημερινούς νέους. Σ' αυτό το πλαίσιο το «Έτος του Ναυτικού» συνέβαλε θετικά στην εκστρατεία «Γίνε ναυτικός»,που ξεκινήσαμε στον IMO το Νοέμβριο 2008, σε συνδυασμό με την Δ.Ο.Ε, τη «Στρογγυλή Τράπεζα» των ναυτιλιακών ενώσεων και τη Διεθνή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές.

Θα ήθελα να κλείσω, με την ευκαιρία του μηνύματος αυτής της Παγκόσμιας Ναυτικής Ημέρας για να επικοινωνήσω με μερικά μέρη της ναυτιλιακής κοινότητας-ιδιαίτερα εκείνους που δραστηριοποιούνται περιφερειακά αυτής. Αυτά που θέλω να τους πω είναι τα εξής:

- στα μέλη της ναυτιλιακής κοινότητας: διατηρείστε τα υψηλά σας πρότυπα, διατηρείστε τις καλύτερες πρακτικές, ενστερνιστείτε την κοινωνική ευθύνη των εταιρειών, παρέχοντας καθαρό ,ασφαλή και άνετο εργασιακό χώρο, αναγνωρίστε και ανταμείψτε εκείνους από την εργασία των οποίων εξαρτώνται τα κέρδη σας

- στους πολιτικούς: εργασθείτε για τη κύρωση, τη θέση σε ισχύ και εφαρμογή όλων των διεθνών μέτρων που αφορούν την ασφάλεια, την προστασία και τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των ναυτικών, δείξτε ότι είστε σ' επαφή με όσους εργάζονται στην αιχμή του κλάδου

- στους νομοθέτες και στους φορείς επιβολής του νόμου: στοχεύστε σε δίκαιη ισορροπία σ' όλες τις δράσεις σας που αφορούν τους ναυτικούς ώστε να μη γίνονται εξιλαστήρια θύματα εμπλεκόμενα στα επακόλουθα-ατυχημάτων και περιστατικών, φερθείτε τους με δικαιοσύνη και με αξιοπρέπεια-αξίζουν συμπάθεια και συμπόνια από όλους μας

- στους διδάσκοντες: μιλήστε στις νέες γενιές για τους επάγγελμα του ναυτικού, το χρέος που έχουμε έναντι της ναυτιλίας και τα πλεονεκτήματα των ναυτιλιακών επαγγελμάτων. Δε χρειάζεται ιδιαίτερη φαντασία για να ανακατέψετε υλικά της θάλασσας στο ποτήρι της μάθησης μέσα από την ιστορία, γεωγραφία, βιολογία, περιβαλλοντικές μελέτες, οικονομικά, σπουδές στο τομέα των επιχειρήσεων και πολλά άλλα

- στις Λιμενικές Αρχές και Αρχές μετανάστευσης: φερθείτε στους ναυτικούς με τον σεβασμό που τους αξίζει, καλωσορίστε τους σαν επισκέπτες και φιλοξενούμενους στις χώρες σας, σαν επαγγελματίες που υπηρετούν επίσης τα συμφέροντα και την ανάπτυξη των κρατών σας και των συμπολιτών σας.

- Σ' όσους είναι σε θέση να διαμορφώνουν και να επηρεάζουν τη κοινή γνώμη: ειδικότερα στις εφημερίδες και τους δημοσιογράφους της τηλεόρασης:βρείτε χρόνο και κάνετε τον κόπο να ερευνήσετε και τις δύο πλευρές της ιστορίας την επόμενη φορά που θα αναφέρετε ένα ναυτικό ατύχημα. Βάλτε το ατύχημα στο σωστό του πλαίσιο ,εκείνο των εκατομμυρίων τόνων φορτίου που παραδίδονται με ασφάλεια σε απόσταση δισεκατομμυρίων μιλίων στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα από ταλαντούχο, άριστα εκπαιδευμένο, απόλυτα εξειδικευμένο και αφοσιωμένο εργατικό δυναμικό.

- Και τέλος στους 1,5 εκατομμύριο ναυτικούς του κόσμου, θα ήθελα να διαβιβάσω αυτό το μήνυμα: ολόκληρη η ναυτιλιακή κοινότητα εκτιμά εσάς καθώς και τις απαραίτητες υπηρεσίες τους. Έχει επίγνωση των συνθηκών στις οποίες εργάζεστε, κατανοεί τις θυσίες που κάνετε, ενδιαφέρεται για σας και εργάζεται για να εξασφαλίσει την ασφάλεια και προστασία σας, προσευχόμενη να έχετε πάντοτε γαλήνιες θάλασσες, ευνοϊκούς ανέμους και ασφαλή επιστροφή στα σπίτια σας, την οποία σας εύχεται ολόψυχα.»