Σημείωμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα όργανά της

Ό λο και περισσότερο διαβάζουμε κι ακούμε (από τα ποικίλα μαζικά μέσα ενημέρωσης) για «όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» τα οποία συναρτώνται με την έξοδο από την οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας.

Όλο και συχνότερα πληροφορούμαστε για συναντήσεις, για διασκέψεις και συνομιλίες του πολιτικού προσωπικού ∙ για κρίσιμες διαβουλεύσεις και καθοριστικές αποφάσεις που μας αφορούν ως χώρα και ως πολίτες.

Ωστόσο θα άξιζε να προσεγγίσουμε/σκιαγραφήσουμε την ταυτότητα αυτών των βασικών θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να έχουμε και μια περιγραφική εικόνα τους – πριν από οποιαδήποτε αξιολόγησή τους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση: Πρόδρομος της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα & Χάλυβα (ΕΚΑΧ- ίδρυση το 1951) που μετεξελίχθηκε σε Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας & Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΚΑΕ & ΕΟΚ- ίδρυση το 1957 από έξι κράτη- μέλη). Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 καθιερώθηκε ο όρος: Ε.Ο.Κ και από τη δεκαετία του ’90 η ονομασία Ευρωπαϊκή Ένωση: Ε.Ε.

Σταθμός στην ιστορική διαδρομή (του εγχειρήματος) υπήρξε η Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) - γνωστή και ως Συνθήκη για την Ε. Ένωση – που προέβλεπε πρωτίστως : Έναρξη των διεργασιών για την Οικονομική & Νομισματική Ένωση (οι οποίες κατέληξαν στην καθιέρωση/κυκλοφορία του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος- ευρώ- το 2002). Στη λεγόμενη ζώνη του ευρώ έχουν ήδη εισέλθει δώδεκα κράτη-μέλη της Ε.Ε (η χώρα μας συμμετέχει στην ΟΝΕ από το 2001).

Τα κράτη-μέλη της Ε.Ε (σήμερα 27) συνάπτουν, στους κόλπους αυτής της «συμπολιτείας», συνθήκες & ιδρύουν υπερεθνικά θεσμικά όργανα στα οποία μεταβιβάζουν αρμοδιότητές τους, σε τομείς καθοριστικής σημασίας. Έτσι λοιπόν για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε η διαδικασία λήψης αποφάσεων ασκείται: σε Τοπικό, σε Εθνικό και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ωστόσο «τα μέλη της Ε.Ε είναι ανεξάρτητα και κυρίαρχα κράτη που συνενώνονται προκειμένου να διαχειρίζονται μαζί την κυριαρχία τους και να επιτυγχάνουν την οικονομική & κοινωνική πρόοδο για τους πολίτες.» Σε αυτή την προοπτική φαίνεται ότι συνηγορεί και το εξής:

Η αρμοδιότητα της Ε.Ε είναι «παραχωρημένη από τα κράτη-μέλη» και ( έτσι) τα θεσμικά όργανά της δρουν μόνο στους τομείς που ορίζονται απ’ τις συνθήκες πού έχουν υπογραφεί. Η Ε.Ε λοιπόν παρεμβαίνει εφόσον κριθεί ότι η δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι πιο κατάλληλη και πιο αποτελεσματική από ό, τι σε εθνικό επίπεδο ∙ πρόκειται για τη λεγόμενη «αρχή της επικουρικότητας».

Θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Τα όργανα της Ε.Ε που (μας) ενδιαφέρουν (στο παρόν σημείωμα) είναι τα ακόλουθα:

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι η φωνή των πολιτών ∙ αποτελείται από τους εκλεγμένους ευρωβουλευτές των κρατών-μελών της Ε.Ε.

Συμβούλιο της Ε.Ε. Αποτελείται από τους υπουργούς-εκπροσώπους των κυβερνήσεων ,των κρατών-μελών της Ε.Ε. Είναι το όργανο λήψης των αποφάσεων και δεν πρέπει να συγχέεται με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο αφορά στους αρχηγούς/προέδρους των κρατών-μελών της Ε.Ε.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είναι το εκτελεστικό όργανο της Ε.Ε. Αποτελείται από διορισμένους Επιτρόπους των κυβερνήσεων (των κρατών-μελών της Ε.Ε) και βασική αρμοδιότητά της είναι η πρόταση νόμων – προς ψήφιση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει στο Ευρωκοινοβούλιο & το Συμβούλιο της Ε.Ε και από κοινού συναποφασίζουν και θεσπίζουν τους νόμους ∙ γι αυτό αποκαλούνται «το θεσμικό τρίγωνο της Ε.Ε»

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αποτελείται από διορισμένους (επίσης) εκπροσώπους των κυβερνήσεων (των κρατών μελών της Ε.Ε) κι η βασική αρμοδιότητά της έγκειται στη διαχείριση του ευρώ και την άσκηση της νομισματικής πολιτικής στην Ε.Ε (π.χ. ο καθορισμός των επιτοκίων στο τραπεζικό σύστημα, η λειτουργία των χρηματοπιστωτικών φορέων κ.α.)

Η διάρθρωση της Ε.Ε και η λειτουργία των οργάνων της συνδέεται και με την Οικονομική και Νομισματική Ένωση (Ο.Ν.Ε). Σκοπός της Ο.Ν.Ε είναι η αποτελεσματική ενοποίηση των οικονομιών των κρατών-μελών της Ε.Ε. Όμως η «οικονομική πολιτική (π.χ. η φορολογία, οι αποφάσεις για τις δημόσιες δαπάνες ή αλλιώς η δημοσιονομική πολιτική) παραμένει στην αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων. Αυτά τα ζητήματα (δηλαδή) εξακολουθούν να καθορίζονται σύμφωνα με τις εθνικές ανάγκες και τις εθνικές προτεραιότητες» υπό τον όρο ότι δεν αντιτίθενται στο Σύμφωνο Σταθερότητας που υπογράφτηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το 1997.

Αυτή η διασφάλιση της άσκησης της δημοσιονομικής πολιτικής από τις εθνικές κυβερνήσεις είναι (ακόμη) σε ισχύ εφόσον δεν υπάρχει (μέχρι τώρα) ένα κοινό σύνταγμα/ ένας κοινός καταστατικός χάρτης που να αναφέρεται (δεσμευτικά) σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. (Η πρόθεση όμως είναι να θεσπιστεί/να γίνει αποδεκτό ένα ευρωπαϊκό σύνταγμα).

Σε ό,τι αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εμφανές ότι η δομή και η λειτουργία της δεν προωθεί με σταθερό και σίγουρο βηματισμό την ισόρροπη συνένωση - στο πρότυπο του οράματος για «μια πολιτεία των πολιτειών». Οι δυσκολίες είναι πολλές, οι αντιφάσεις είναι ποικίλες και (κυρίως) οι μηχανισμοί πρόβλεψης αλλά και θωράκισης του ευρωπαϊκού εγχειρήματος είναι σε εμβρυακή μορφή- με ευθύνη όσων έχουν επωμιστεί τη λήψη των αποφάσεων για την πραγμάτωση & ολοκλήρωση της ισότιμης συνύπαρξης των λαών, στο πλαίσιο της Ε.Ε. Μένει ακόμη πολύς δρόμος να διανυθεί ∙ και το μέλλον είναι εντελώς απρόβλεπτο!

 

Σε ό,τι αφορά εμάς- και την οδυνηρή συγκυρία που βιώνουμε, όντας κράτος-μέλος της Ε.Ε από ’81 - είναι πράγματι αξιοθρήνητα τα πρώτα συμπεράσματα. Η χώρα μας- με υπαιτιότητα των εκάστοτε ιθυνόντων, τόσα χρόνια- είναι το μαύρο κι απεχθές πρόβατο στην Ε.Ε. Η αξιοπιστία μας είναι στο έσχατο σημείο σε συνάρτηση με τη καταβύθιση της οικονομίας στο ναδίρ της ευρωπαϊκής αξιολόγησης.

Είναι, δυστυχώς, τα απόνερα μιας μονίμως αναπτυσσόμενης χώρας που δεν παράγει και δεν φορολογείται – επαρκώς και δικαίως!

Ωστόσο εκείνο που ξενίζει/εξοργίζει, τα μέγιστα, είναι η στάση των εκπροσώπων των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. (Το δίχως άλλο δεν θα περίμενε κάποιος τα εύσημα από τους λοιπούς εταίρους μας στην Ε.Ε για τις αλόγιστες και εγκληματικές πολιτικές που άσκησαν οι πολιτικές ηγεσίες στη χώρα μας, τόσα χρόνια ∙ δεν θα περίμενε κάποιος την περαιτέρω ανοχή ή την συγκατάθεση τους στα πάμπολλα λάθη και τις εξόφθαλμες παρεκτροπές από ένα πλαίσιο σύγκλισης με τις λοιπές ευρωπαϊκές οικονομίες). Αλλά τώρα αναδύεται κάτι άλλο ∙ πέρα από την στηλίτευση ή και την καταδίκη της πολιτικής που ασκήθηκε στην Ελλάδα, για τρείς δεκαετίες. Αναδύεται κάτι παράταιρο και απαράδεκτο με τη λογική που εξ ορισμού και καταστατικά διέπει την Ε.Ε , τα θεσμικά της όργανα και τους διορισμένους εκπροσώπους-υπαλλήλους της:

Οι (διορισμένοι) εκπρόσωποι στα θεσμικά όργανα της Ε.Ε (που μας αφορούν) εξακοντίζουν πύρινους λόγους και ανενδοίαστες οδηγίες- επί του προσωπικού ∙ ως αποικιοκράτες σε υπόδουλους ιθαγενείς.

Τί είναι οι παρεμβάσεις κι οι υποδείξεις των (διορισμένων) εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Συμβουλίου της Ε.Ε προς την ελληνική πολιτεία; Πώς και από ποιόν νομιμοποιούνται για τις κατευθείαν πολιτικές παρεμβάσεις τους - που στρεβλώνουν τις θεμελιώδεις αρχές της Ε.Ε και σπιλώνουν την υπόληψη ενός κράτους-μέλους; Είναι άραγε εκπρόσωποι των θεσμών που δομούν την Ε.Ε ή είναι αντιπρόσωποι των δανειστών της Ελλάδας; * Με άλλα λόγια, νοιάζονται για την Ε.Ε και την προοπτική της ή κόπτονται για τα συμφέροντα των ποικίλων κεφαλαιούχων και πιστωτικών φορέων; Με όσα λένε & κάνουν ευνοούν το ευρωπαϊκό εγχείρημα ή το δυναμιτίζουν;

Οι απαντήσεις, αναπόφευκτα, είναι στην κρίση του καθενός…

 

*(Για το ΔΝΤ δεν τίθενται τέτοια ερωτήματα ∙ απ’ τη σύστασή του εξυπηρετεί τους δανειστές)

Σπ. Α. Γεωργίου