Τράπεζα της Ελλάδος: Ισοζύγιο Πληρωμών

Ο περιορισμός του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου οφείλεται στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 276 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων και για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 47 και 37 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών παρουσίασε άνοδο κατά 92 εκατ. ευρώ λόγω της ανόδου των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 198 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν (κατά 95 εκατ. ευρώ) σε σχέση με τον Μάιο του 2009.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 76 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.

Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων, όπως προαναφέρθηκε, παρουσίασε πλεόνασμα ύψους 2.040 εκατ. ευρώ (έναντι πλεονάσματος μόνο 218 εκατ. ευρώ το Μάιο του 2009), κυρίως λόγω της διαμόρφωσης των καθαρών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης στα 2.022 εκατ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)

Το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 399 εκατ. ευρώ ή 3,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009 και διαμορφώθηκε σε 12,6 δισεκ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων, καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, τη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων, εξελίξεις οι οποίες αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων.

Η αύξηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 181 εκατ. ευρώ προήλθε από την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 803 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός πλοίων και καυσίμων περιορίστηκε κατά 651 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 926 εκατ. ευρώ ή 7,2%, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές μειώθηκαν κατά 275 εκατ. ευρώ ή 6%. Επίσης, μικρή άνοδο παρουσίασαν και οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων κατά 29 εκατ. ευρώ.

Η μικρή μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 16 εκατ. ευρώ αντανακλά τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Συγκεκριμένα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 8,8%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 11,5%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 43 εκατ. ευρώ. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν άνοδο (11,9%), ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 23,3%, με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να αυξηθούν μόνο κατά 13 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 15 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 239 εκατ. ευρώ σε σχέση με το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2009, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη μειώθηκαν κατά 260 εκατ. ευρώ.

Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα 1.157 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1.598 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης.

Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Τον Μάιο του 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 12 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 13 εκατ. ευρώ το Μάιο του 2009. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία - πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου - και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)

Το πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 147 εκατ. ευρώ, έναντι 827 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο πεντάμηνο το 2009. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μείωση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 1.305 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 2.425 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) παρουσίασε πλεόνασμα 238 εκατ. ευρώ τον Μάιο του 2010, έναντι ελλείμματος 1.919 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου του 2010 το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων διαμορφώθηκε σε 12,4 δισεκ. ευρώ, έναντι 11,4 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, δηλαδή αυξήθηκε κατά 9,5%.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Μάιο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 69 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά εισροή 50 εκατ. ευρώ από τη μητρική εταιρία CHABANA SA (Πολωνία) για την αγορά νέων μετοχών της θυγατρικής της στην Ελλάδα HELLENIC STEEL. Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 178 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή της κατηγορίας αυτής αφορά την εκροή 99 εκατ. ευρώ για την προικοδότηση του υποκαταστήματος της EUROBANK στην Πολωνία EFG EUROBANK ERGASIAS SA POLKA A.K.

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 5,9 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 8,3 δισεκ. ευρώ) και στην μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 337 εκατ. ευρώ. Ειδικώς για τους τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου, η εκροή αντιπροσωπεύει εξόφληση ομολόγων λήξεως Μαΐου, η οποία χρηματοδοτήθηκε με πόρους του μηχανισμού στήριξης και όχι με επανατοποθέτηση. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από τη μείωση (εισροή) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 2,1 δισεκ. ευρώ), σε χρηματοοικονομικά παράγωγα εξωτερικού (κατά 453 εκατ. ευρώ) και σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων (κατά 153 εκατ. ευρώ).

Όσον αφορά τις λοιπές επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 6,0 δισεκ. ευρώ, η οποία αντανακλά κυρίως την αύξηση (εισροή) κατά 20,2 δισεκ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους. Από το ποσό αυτό τα 20.051 εκατ. ευρώ αφορούν το δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης της Ελληνικής οικονομίας. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση (εκροή) κατά 8,9 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού και από την μείωση (εκροή) κατά 5.2 εκατ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου του 2010 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 798 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1.169 εκατ. ευρώ, ενώ σημειώθηκε εκροή ύψους 371 εκατ. ευρώ για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος.

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, την ίδια περίοδο, σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 8,8 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, σημειώθηκε εκροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 15,9 δισεκ. ευρώ), καθώς και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 968 εκατ. ευρώ). Εκροές ύψους 815 και 289 εκατ. ευρώ σημειώθηκαν επίσης λόγω αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές και παράγωγα του εξωτερικού αντίστοιχα. Οι εκροές αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από την εισροή 9,2 δισεκ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού.

Στην κατηγορία των "λοιπών επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 20,9 δισεκ. ευρώ οφείλεται κυρίως στον δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης (της τάξεως των 20 δισεκ. ευρώ), όπως προαναφέρθηκε, καθώς και στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 22 δισεκ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν περίπου κατά το ήμισυ από την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 21,2 δισεκ. ευρώ).

Στο τέλος Μαΐου 2010 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,0 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)

Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Ιουνίου 2010 θα ανακοινωθούν στις 18 Αυγούστου του 2010.