Οι τοποθετήσεις Χρυσόγελου στο ΠΣ Ρόδου για την απασχόληση

Δημιουργήθηκε: 03 Μαΐου 2011. Στήλη: Δελτία Τύπου

Οικολογικός Ανεμος

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΟΧΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΗΓΟΡΙΑΣ

"Σε μια εποχή κατάρρευσης της οικονομίας και έκρηξης της ανεργίας περιμέναμε να ακούσουμε από την Υπουργό Εργασίας αλλά και από την Περιφέρεια ένα σχέδιο που να συνδέει την απασχόληση με ενεργητικές πολιτικές και μάλιστα σε οικονομικούς τομείς που μπορούν να επιβιώσουν και να προσφέρουν λύσεις για "διατηρήσιμη" απασχόληση. Η Υπουργός Εργασίας μάς παρουσίασε στην πραγματικότητα ένα σχέδιο για "καφέ της παρηγοριάς", επιβεβαιώνοντας την έλλειψη στρατηγικής που υπάρχει σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο για τη δημιουργία βιώσιμων – διατηρήσιμων θέσεων απασχόλησης. Επιβεβαιώθηκε, η απουσία μιας συνεκτικής οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής πολιτικής που να προσφέρει διέξοδο από την πολλαπλή κρίση στην οποία βυθιζόμαστε". Αυτά τόνισε στην ομιλία του στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο την Πέμπτη 28/4/2011, ο Νίκος Χρυσόγελος, Περιφερειακός Σύμβουλος με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ, Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου μετά την παρουσίαση από την Υπουργό Εργασίας του Τοπικού Συμφώνου Απασχόλησης για το Ν. Αιγαίο και άλλων προγραμμάτων για την ανεργία.

"Η αύξηση της ανεργίας είναι ραγδαία και για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά η χώρα φτάνει σε ποσοστά της τάξης του 15% που αντιστοιχούν σε επίπεδα ανεργίας που υπήρχαν τη δεκαετία του '60. Ή έκρηξη της ανεργίας είναι άμεσο αποτέλεσμα της κρίσης και της αποτυχίας της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής, που έχουν άμεσες συνέπειες πλέον και στην κοινωνία. Εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας τα τρία τελευταία χρόνια έχουν χαθεί, οδηγώντας την κοινωνία και τους πολίτες σε απόγνωση. Σε σχέση με το 2008, οι άνεργοι είναι περισσότεροι κατά 350.000. Πάνω από 1 στους 3 νέους δεν έχει δουλειά. Από τους 714.675 εγγεγραμμένους στα μητρώα του ΟΑΕΔ ανέργους κατά το μήνα Μάρτιο, μόνο ποσοστό 42,8%, δηλαδή 305.952 άνεργοι, είναι επιδοτούμενοι.

Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα στοιχεία για την ανεργία και στο Νότιο Αιγαίο, που καταλαμβάνει πλέον την δεύτερη υψηλότερη θέση, με την ανεργία να έχει εκτιναχθεί από το 11,8% το 2006 και το 15,3% τον Ιανουάριο 2010, στο 20,2% τον Ιανουάριο 2011. Ωστόσο, εκτός από τους ποσοτικούς δείκτες η σημερινή ανεργία είναι ποιοτικά διαφορετική από την ανεργία πριν το 2008. Η κατάσταση στο Ν. Αιγαίο φαίνεται να είναι ακόμα χειρότερη, κυρίως για τους νέους ανθρώπους που σε μεγάλο ποσοστό, ίσως και 40%, αδυνατούν να βρουν δουλειά, καθώς και για άτομα με ειδικές ανάγκες ή ικανότητες. Άλλοι εργάζονται ευκαιριακά και δεν καταγράφονται ως άνεργοι. Πολλοί απασχολούμενοι κυρίως στον τουριστικό τομέα σε νησιά τους καλοκαιρινούς μήνες εγγράφονται ως άνεργοι τους υπόλοιπους μήνες στον ΟΑΕΔ των περιοχών κατοικίας τους και φυσικά στους καταλόγους ανεργίας του ΟΑΕΔ δεν εμφανίζονται οι χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις που έχουν κλείσει μέχρι σήμερα. Εκατοντάδες εργατοϋπάλληλοι παρά το γεγονός ότι εργάστηκαν κάποιους μήνες δεν έχουν αποπληρωθεί ακόμα. Επίσης, νέοι επιστήμονες από τα νησιά που αδυνατούν να βρουν εργασία παραμένουν στις μεγάλες πόλεις και άρα δεν εγγράφονται στους καταλόγους του ΟΑΕΔ στην περιφέρεια Ν. Αιγαίου. Ας μην ξεχνάμε επίσης ότι οι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ άνεργοι είναι μέρος του συνόλου των πραγματικά ανέργων, με δεδομένο ότι πολλοί δεν δικαιούνται επιδομάτων και άρα δεν εγγράφονται στον ΟΑΕΔ είτε είναι ημι-απασχολούμενοι και νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες με χαμηλά εισοδήματα τις περισσότερες φορές. Πέρα από τους επίσημους αριθμούς η ανεργία και η φτώχια είναι φανερή πλέον σε σημαντικά τμήματα του πληθυσμού των νησιών και ας δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία ότι η περιφέρεια Ν. Αιγαίου είναι από τις πιο πλούσιες με μέσο κατά κεφαλή εισόδημα 25.000 ευρώ.

Δεν είναι αλήθεια ότι το πρόγραμμα που εξαγγέλθηκε είναι η εναλλακτική λύση στην σημερινή ζοφερή πραγματικότητα. Ο τρόπος που αντιλαμβάνεται το Υπουργείο Εργασίας την κοινωφελή εργασία δεν έχει σε τίποτα να κάνει με ότι σημαίνουν οι κοινωνικές επιχειρήσεις και η κοινωνική οικονομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η χώρα μας θα έπρεπε να ρίξει πραγματικά βάρος, με αφορμή αυτή τη βαθιά κρίση που βιώνουμε, στην ενδυνάμωση του κοινωνικού τομέα και των κοινωνικών επιχειρήσεων, κάτι που μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων, όπως έχει δείξει η εμπειρία από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μέσα από βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες και να δημιουργήσει χιλιάδες κοινωνικά αποτελεσματικές θέσεις εργασίας.

Όπως πάει να εφαρμοστεί το πρόγραμμα «Κοινωφελής Εργασία» στη χώρα μας, θα συνδέσει την έννοια κοινωνική οικονομία με μια αντίληψη επιδόματος χαμηλού κόστους εργαζομένων για ένα μάλιστα πεντάμηνο (ισόποσου με το επίδομα ανεργίας ενός 7μήνου). Δυστυχώς, φαίνεται ότι το Υπουργείο Εργασίας έχει πλήρη άγνοια για τις προϋποθέσεις και τους όρους ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών επιχειρήσεων. Το να πλακοστρώνεις ένα χώρο ή να φτιάχνεις ένας στέγαστρο (παραδείγματα που χρησιμοποίησε η Υπουργός) εμπλέκοντας άνεργους που αμείβονται για την εργασία αυτή με ποσά της τάξης των 625 Ευρώ δεν είναι πολιτική που αντιμετωπίζει το πρόβλημα της ανεργίας. Είναι ένα ημίμετρο για να απορροφηθεί στατιστικά ένα κομμάτι της ανεργίας, παρουσιάζοντας μείωση του ρυθμού αύξησης της ανεργίας.

Στην Γερμανία ή σε άλλες χώρες, η απασχόληση των ανέργων σε κοινωνικές επιχειρήσεις ή γενικότερα σε κοινωφελή εργασία γίνεται για χρονικό διάστημα (συνήθως 2 χρόνια) και με όρους (παροχή εκπαίδευσης παράλληλα με την εργασία στην πράξη, συμβουλευτική υποστήριξη κ.ά.) έτσι ώστε πράγματι ο άνεργος να μπορέσει να σταθεί στα πόδια του και να εργαστεί είτε στον φορέα που τον απασχολεί προσωρινά ή σε ανάλογο φορέα είτε μέσα από τη δημιουργία ατομικής ή κοινωνικής επιχείρησης. Ποιος, όμως, πιστεύει ότι ένας άνεργος θα είναι σε θέση για κάτι τέτοιο μετά από απασχόληση μόλις 5 μηνών και χωρίς κάποιες άλλες συνοδευτικές δράσεις κατά τη διάρκεια του 5μήνου και μετά από αυτό; Τι είδους δεξιότητες μπορεί κανείς να αποκτήσει εργαζόμενος για 5 μήνες σε εργασίες που απ' ό,τι φαίνεται θα είναι χειρωνακτικές, σύμφωνα και με τα παραδείγματα που έδωσε η υπουργός, καθαρισμός παραλιών κλπ. Ακόμα όμως και τέτοιες εργασίες θα μπορούσαν να συνοδευτούν από μια συγκεκριμένη εξειδίκευση και απόκτηση δεξιοτήτων, παραδείγματος χάριν επεξεργασία πέτρας και κατασκευή παραδοσιακών πετρόκτιστων κτισμάτων ή παραδοσιακών κεραμικών σκεπών κλπ. Όχι όμως σε πέντε μήνες και όχι με απλή εργασία. Και φυσικά ελλοχεύει ο κίνδυνος να αντικατασταθεί η κανονικά αμειβόμενη εργασία με υποαμειβόμενη παραβιάζοντας και τα στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα για τις αντίστοιχες θέσεις.

Από τη συζήτηση μέχρι τώρα στο Περιφερειακό Συμβούλιο, διαπιστώνουμε δυστυχώς, ότι η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου δεν έχει τουλάχιστον μέχρι σήμερα ένα σχέδιο για το θέμα της ανεργίας, αν και από την υπουργό Εργασίας ακούσαμε σήμερα ότι πρέπει να συντονιστούν φορείς στο Ν. Αιγαίο για να υποβάλλουν μέσα σε 1,5 μήνα από κοινού 15-20 προγράμματα στο Ν. Αιγαίο. Προϋπόθεση βέβαια είναι οι αιτούντες να αποκτήσουν διαχειριστική επάρκεια στο διάστημα αυτό από τις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας

Θα σπαταληθούν, φοβόμαστε, πόροι χωρίς να υπάρξει αποτέλεσμα στο ζητούμενο, που είναι η δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας μέσα από ενεργοποίηση της κοινωνίας και των κοινωνικών φορέων. Ελπίζουμε να διαψευστούν οι φόβοι μας και να υπάρξουν μηχανισμοί ελέγχου και αξιολόγησης και οι ελάχιστοι πόροι που θα διατεθούν να μην σπαταληθούν κι αυτοί σε πελατειακές σχέσεις και εξυπηρετήσεις, όπως έχει γίνει στο παρελθόν με πολλαπλάσια ποσά. Οι πολίτες και ιδιαίτερα οι νέοι πρέπει να απαιτήσουν να μπει ένα τέλος σε αυτές τις εξευτελιστικές διαδικασίες. Επίσης, θα πρέπει να παρακολουθείται συνεχώς ο τρόπος εφαρμογής αυτών των ανεπαρκέστατων προγραμμάτων, ώστε να μην χρησιμοποιηθούν με τρόπο που θα οδηγούσε σε αντικατάσταση κανονικών θέσεων εργασίας με 5μηνίτες χαμηλά αμειβόμενους, γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε με την στήριξη μάλιστα προγραμμάτων συγκράτησης της ανεργίας σε απώλεια κι άλλων θέσεων εργασίας.

Είναι, όμως ανησυχητικό ότι, όπως φαίνεται, η Περιφέρεια και οι Δήμοι (ελπίζουμε να διαψευστούμε από κάποιους Δήμους) δεν είναι έτοιμοι να αναλάβουν έναν σημαντικό ρόλο στην πράσινη μεταρρύθμιση της οικονομίας και στη δημιουργία δομών κοινωνικής αλληλεγγύης – παρά την ευκολία με την οποία χρησιμοποιούν σήμερα μια νέα ορολογία – ρόλος και δομές που είναι απαραίτητες για την κάλυψη του τεράστιου κενού που δημιουργεί η κατάρρευση του όποιου συστήματος κοινωνικής πρόνοιας υπήρχε στη χώρα, στην σημερινή εποχή βαθιάς οικονομικής, δημοσιονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης.

Στην παρουσίαση του προγράμματος «Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης», η κυρία Υπουργός τόνισε ότι «θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας ενταγμένες σε έναν ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχεδιασμό για κάθε Περιφέρεια, ο οποίος αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, το ανθρώπινο δυναμικό και τους διαθέσιμους πόρους κάθε περιοχής σε δυναμικούς κλάδους και προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας». Τέτοια συζήτηση, πάντως, δεν έχει γίνει στο Περιφερειακό Συμβούλιο, αν και θα έπρεπε να είναι το κυρίαρχο αυτούς τους 4 μήνες, ώστε να πεισθούμε ότι η Περιφέρεια ξέρει που πηγαίνει και πράγματι υπάρχει ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης που, όπως είχαμε επισημάνει εγκαίρως, πλήττει και την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, με άλλες ίσως αιχμές και εντάσεις και με άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά σε σχέση με τις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας.

Το πολιτικό σύστημα και κυρίως τα δυο κόμματα εξουσίας απέτυχαν πλήρως. Οδήγησαν με μεγάλη ανευθυνότητα τη χώρα στη χρεοκοπία και δεν στάθηκαν ικανά να διαχειριστούν στοιχειωδώς την κρίση. Η οργή της κοινωνίας είναι κατανοητή. Χρειάζεται, όμως, να διαμορφωθεί μέσα από την κοινωνία μια εναλλακτική πρόταση που θα προσφέρει διέξοδο από την κρίση. Ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Ν. Αιγαίου:

- Καταθέτουμε προτάσεις για ενεργή πολιτική δημιουργίας πολύ περισσότερων θέσεων εργασίας – σε σχέση με αυτές που σήμερα χάνονται- αλλά σε τομείς της οικονομίας που είναι κοινωνικά και περιβαλλοντικά αναγκαίες και μακροχρόνια βιώσιμες. Μια προοπτική διεξόδου από την κρίση μπορεί να προκύψει μόνο αν αυτές οι νέες θέσεις εργασίας εστιάσουν γύρω από την πράσινη καινοτομία με σεβασμό στη φέρουσα ικανότητα των ευαίσθητων νησιωτικών οικοσυστημάτων. Τομείς, όπως, η εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, η ανάπτυξη, κατασκευή και εγκατάσταση συστημάτων Ανανεώσιμης Ενέργειας με πρωτοβουλία και προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, η επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση και κομποστοποίηση απορριμμάτων, η βιολογική γεωργία, ο αγρο- και οικο-τουρισμός μπορούν να αποτελέσουν ένα ρεαλιστικό πέταγμα προς τα εμπρός για τα νησιά του Ν. Αιγαίου. Αυτοί οι τομείς, όμως, δεν μπορούν να αναπτυχθούν με 5μηνη εργασία ανθρώπων που θα περνάνε για λίγο από μια θέση για να πάρουν ένα μικρό επίδομα. Απαιτούν συνεκτικές και καλά σχεδιασμένες πολιτικές σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο και πλήρη εφαρμογή διαφορετικών εργαλείων υποστήριξης, από παραδοσιακά όπως τα φορολογικά κίνητρα και τα ευρωπαϊκά προγράμματα μέχρι νέα εργαλεία όπως "πράσινα ομόλογα με πρωτοβουλία της Περιφέρειας και τοπικών φορέων", δημιουργία νέων -εναλλακτικών προς τις μεγάλες τράπεζες – μέσων χρηματοδότησης και συμβουλευτικών υποδομών για πράσινες καινοτομίες στην περιοχή του Ν. Αιγαίου. Πολλές θέσεις εργασίας – διετούς διάρκειας και όχι στη βάση αυτών που προβλέπονται από τα προγράμματα του Υπουργείου Εργασίας – θα πρέπει να στηρίξουν τις νέες δομές και τον νέο τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας και της αυτοδιοίκησης την εποχή της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.

- Θα είμαστε ενεργοί στην προσπάθεια να μην σπαταληθούν – όπως έγινε στο παρελθόν με πολύ περισσότερα χρήματα - τα ανεπαρκή χρήματα που θα διατεθούν ως "καφές της παρηγοριάς" για τους ανέργους, όσο και κυρίως για να γίνουν αλλαγές στην οικονομική και κοινωνική πολιτική που θα οδηγήσουν σε βιώσιμες και διατηρήσιμες θέσεις εργασίας.

- Θα βρισκόμαστε σε επαγρύπνηση και καλούμε σε συνεργασία τους κοινωνικούς κι επαγγελματικούς φορείς για να δημιουργήσουμε μια ασπίδα προστασίας ενάντια σε όποια απόπειρα να χρησιμοποιηθούν τα ελάχιστα αυτά χρήματα, που προέρχονται από ευρωπαϊκούς πόρους και τις συνδρομές των εργαζομένων, ως μέσο εξαγοράς συνειδήσεων, για τη διατήρηση πελατειακών σχέσεων. Πρέπει να τελειώνουμε με αυτή την αθλιότητα, είναι υποχρέωση των θεσμικών φορέων να διαμορφώνουν πολιτικές και συνθήκες που δημιουργούν θέσεις εργασίας με ισότιμους και αξιοκρατικούς όρους πρόσβασης όλων σε αυτές. Πρέπει να εμποδίσουμε όσους προσπαθήσουν να διαχειριστούν λεφτά που δεν είναι δικά τους για να ξανα-παραπλανήσουν τους πολίτες, να τους εξαναγκάζουν "να φιλάνε κατουρημένες ποδιές" για να βρουν μια ψευτο-απασχόληση 5 μηνών με αμοιβή 3.125 Ευρω συνολικά!

Είμαστε πεισμένοι ότι αν κινητοποιηθούν οι νησιωτικές κοινωνίες και το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό, από την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου θα μπορούσε να ξεκινήσει μια νέα πολιτική που θα προσφέρει πρόταση διεξόδου και για την πολύπλευρη κρίση σε επίπεδο χώρας και θα διαμορφωθεί ένα πράσινο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, μια σύγχρονη πρόταση κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής, μια οικονομία κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη, μια κοινωνία δημιουργικής απασχόλησης χωρίς ανέργους και κοινωνικά αποκλεισμένους.

Επαναφέρουμε άμεσα την πρόταση του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ για τη δημιουργία στο πλαίσιο του Περιφερειακού Συμβουλίου δυο άλλων επιτροπών, όπως προβλέπει ο νόμος, μία από τις οποίες θα πρέπει να είναι μια Επιτροπή Κοινωνικής Συνοχής και Αλληλεγγύης, που θα έχει ως πρώτο καθήκον της να προετοιμάσει ένα σχέδιο στρατηγικής της περιφέρειας για την απασχόληση και την κοινωνική αλληλεγγύη την εποχή της κρίσης, ώστε πράγματι καταρχήν οι πόροι που θα διατεθούν από τα «Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης» και την «κοινωφελή εργασία» να πιάσουν τόπο και να μην σπαταληθούν και παράλληλα να προωθηθούν μια ουσιαστική και όχι επιφανειακή κι αναποτελεσματική πολιτική για τη δημιουργία διατηρήσιμων θέσεων απασχόλησης.

Αναλυτικά η κριτική και οι θέσεις του Οικολογικού Ανέμου για την αντιμετώπιση της ανεργίας στο Ν. Αιγαίο

1. Η κριτική μας στο σχέδιο της κυβέρνησης για την ανεργία

Σε μια εποχή κατάρρευσης της οικονομίας και έκρηξης της ανεργίας περιμέναμε να δούμε ένα σχέδιο που να συνδέει την απασχόληση με ενεργητικές πολιτικές και μάλιστα σε οικονομικούς τομείς που μπορούν να επιβιώσουν και να προσφέρουν λύσεις για "διατηρήσιμη απασχόληση". Η Υπουργός Εργασίας μας παρουσίασε στην πραγματικότητα την έλλειψη στρατηγικής που υπάρχει σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο για τη δημιουργία βιώσιμων –διατηρήσιμων θέσεων απασχόλησης. Είναι φανερό, δεν υπάρχει κεντρικά μια συνεκτική οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική που να προσφέρει διέξοδο από την πολλαπλή κρίση στην οποία βυθιζόμαστε.

Σε μια εποχή πρωτοφανών επιπέδων ανεργίας δεν μπορούμε να πούμε όχι στην προώθηση των ανεπαρκέστατων προγραμμάτων που παρουσίασε η Υπουργός Εργασίας, δηλαδή τα «Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης» και την «Κοινωφελή Εργασία». Αλλά ως ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ Ν. Αιγαίου θέλουμε να τονίσουμε ξεκάθαρα ότι αυτά είναι μόνο ένας καφές για παρηγοριά, δεν αποτελούν πραγματικά μια συγκροτημένη πολιτική για την αντιμετώπιση της ανεργίας με τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας ή έστω με την ανάπτυξη μιας κοινωνικής πολιτικής που θα βοηθήσει τους ανέργους να επιβιώσουν στην δύσκολη εποχή που ζούμε αλλά και να υποστηριχθούν, στη συνέχεια, στην προσπάθειά τους να βρουν διατηρήσιμη απασχόληση.

Όπως και η ίδια η υπουργός Εργασίας ομολόγησε προσφάτως σε συνέντευξη τύπου, η πολιτική του υπουργείου είναι αμυντική δηλαδή προσπαθεί απλώς να συγκρατήσει κατά τι τα ποσοστά ανεργίας – όπως δήλωσε «αν δεν υπήρχαν τα προγράμματα του ΟΑΕΔ και οι υπόλοιπες δράσεις που έχουν ήδη αναπτυχθεί, τότε το ποσοστό ανεργίας θα είχε ξεπεράσει σήμερα το 17%». Δεν είναι πολιτική που δημιουργεί πραγματικά βιώσιμες θέσεις εργασίας.

Το πρόγραμμα για «Κοινωφελή Εργασία» που ανακοίνωσε και εδώ η κυρία Υπουργός προβλέπει 55.000 θέσεις 5μηνης απασχόλησης με αμοιβή μηνιαίως 625 €. Ακόμα και αν η πολιτική της κυβέρνησης και του υπουργείου εργασίας πετύχει τους στόχους που έχει θέσει, 55.000 άνεργοι θα εργαστούν απλώς για ένα πεντάμηνο λαμβάνοντας μια αμοιβή συνολικά 3.125€ έκαστος. Χρησιμοποιώ τα λόγια του ίδιου του αναπληρωτή Υπουργού Εργασίας που επεσήμανε ότι για κάθε άνεργο το σύστημα έχει απώλεια εισφορών γύρω στα 550 ευρώ ανά μήνα, ενώ προστίθεται και το κόστος των 450 ευρώ του επιδόματος ανεργίας. Δηλαδή, ουσιαστικά τα χρήματα που θα έπαιρνε ένας άνεργος σε περίπου 7 μήνες ως επίδομα ανεργίας, θα τα λαμβάνει τώρα εργαζόμενος για 5 μήνες!!! Μάλλον δηλαδή θυμίζει την παροιμία «έβαλε ο Μανωλιός τα ρούχα του αλλιώς».

Βέβαια, θα πει κάποιος, είναι καλύτερα για κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους να ενταχθεί ένας άνεργος στην εργασία, έστω και με μικρή αμοιβή, παρά να παραμένει άνεργος, λαμβάνοντας ένα εξευτελιστικό επίδομα ανεργίας. Δεν είναι αλήθεια, όμως, ότι το πρόγραμμα που εξαγγέλθηκε είναι η εναλλακτική λύση στην σημερινή ζοφερή πραγματικότητα. Ο τρόπος που αντιλαμβάνεται το Υπουργείο Εργασίας την κοινωφελή εργασία δεν έχει σε τίποτα να κάνει με ότι σημαίνουν οι κοινωνικές επιχειρήσεις και η κοινωνική οικονομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η χώρα μας θα έπρεπε να ρίξει πραγματικά βάρος, με αφορμή αυτή τη βαθιά κρίση που βιώνουμε, στην ενδυνάμωση του κοινωνικού τομέα και των κοινωνικών επιχειρήσεων, κάτι που μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων, όπως έχει δείξει η εμπειρία από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μέσα από βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες και να δημιουργήσει χιλιάδες κοινωνικά αποτελεσματικές θέσεις εργασίας.

Κοινωνική οικονομία – κοινωνικές επιχειρήσεις σε ευρωπαϊκές χώρες

ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ/ ΧΩΡΑ	Συνεταιρισμοί	Οργανώσεις και Κοινωνικές επιχειρήσεις	Ταμεία Αλληλοβοήθειας	Σύνολο στον τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας	% ΑΕΠ
Βέλγιο	17.047	249.700	12.864	279.611
Ιρλανδία	35.992	118.664	650	155.306
Αγγλία	190.458	1.473.000	47.818	1.711.276
Πορτογαλία	52.000	72.000	1.000	125.000
Αυστρία	62.145	190.000	8.000	260.145
Φινλανδία	95.000	74.992	5.405	175.397
Γερμανία	531.000	1.414.937	15.000	1.960.937
Γαλλία				2.000.000	10
Ισπανία				2.572.413	10
Ιταλία				1.000.000	7

Όπως πάει να εφαρμοστεί το πρόγραμμα «Κοινωφελής Εργασία» στη χώρας μας, φαίνεται να εξαντλείται σε μια αντίληψη επιδόματος φτώχειας (ισόποσου με το επίδομα ανεργίας ενός 7μήνου). Ποιες θέσεις εργασίας μπορεί να γίνουν βιώσιμες αν ο εργαζόμενος ξέρει ότι απασχολείται για 5 μήνες με μισθό 625 Ευρώ το μήνα; Ποιες κοινωνικές επιχειρήσεις μπορεί να ριζώσουν και επιτελέσουν πραγματικά κοινωνικό και περιβαλλοντικό έργο κάτω από τέτοιους όρους; Δυστυχώς, φαίνεται ότι το Υπουργείο Εργασίας έχει πλήρη άγνοια για τις προϋποθέσεις και τους όρους ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών επιχειρήσεων. Χρησιμοποιεί τον όρο μόνο ως ένα ημίμετρο για να απορροφήσει το εκρηκτικό κομμάτι της ανεργίας και να παρουσιάσει μείωση του ρυθμού αύξησης της ανεργίας. Θα σπαταληθούν, φοβόμαστε, πόροι χωρίς να υπάρξει αποτέλεσμα στο ζητούμενο, που είναι η δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας μέσα από ενεργοποίηση της κοινωνίας και των κοινωνικών φορέων.

Από τη συζήτηση μέχρι τώρα στο Περιφερειακό Συμβούλιο, διαπιστώνουμε δυστυχώς, ότι η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου δεν έχει ένα σχέδιο για το θέμα της ανεργίας. Ελπίζουμε ότι θα υπάρξουν μηχανισμοί ελέγχου και αξιολόγησης και ότι οι ελάχιστοι πόροι που θα διατεθούν δεν θα σπαταληθούν κι αυτοί σε πελατειακές σχέσεις και εξυπηρετήσεις, όπως έχει γίνει στο παρελθόν με πολλαπλάσια ποσά. Οι πολίτες και ιδιαίτερα οι νέοι πρέπει να απαιτήσουν να μπει ένα τέλος σε αυτές τις εξευτελιστικές διαδικασίες. Επίσης, θα πρέπει να παρακολουθείται συνεχώς ο τρόπος εφαρμογής αυτών των ανεπαρκέστατων προγραμμάτων ώστε να μην χρησιμοποιηθούν με τρόπο που θα οδηγούσε σε αντικατάσταση κανονικών θέσεων εργασίας με 5μηνίτες χαμηλά αμοιβόμενους, γιατί κάτι τέτοιο θα οδηγούσε με την στήριξη μάλιστα προγραμμάτων συγκράτησης της ανεργίας σε απώλεια κι άλλων θέσεων εργασίας.

Είναι, όμως, ανησυχητικό ότι, όπως φαίνεται, η Περιφέρεια και οι Δήμοι (ελπίζουμε να διαψευστούμε από κάποιους Δήμους) δεν είναι έτοιμοι να αναλάβουν έναν σημαντικό ρόλο στην πράσινη μεταρρύθμιση της οικονομίας και στη δημιουργία δομών κοινωνικής αλληλεγγύης που είναι απαραίτητες για την κάλυψη του τεράστιου κενού που δημιουργεί η κατάρρευση του όποιου συστήματος κοινωνικής πρόνοιας υπήρχε στη χώρα, στην σημερινή εποχή βαθιάς οικονομικής, δημοσιονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κρίσης. Στην παρουσίαση του προγράμματος «Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης», η κυρία Υπουργός τόνισε ότι «θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας ενταγμένες σε έναν ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχεδιασμό για κάθε Περιφέρεια, ο οποίος αξιοποιεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, το ανθρώπινο δυναμικό και τους διαθέσιμους πόρους κάθε περιοχής σε δυναμικούς κλάδους και προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας». Τέτοια συζήτηση, πάντως, δεν έχει γίνει στο Περιφερειακό Συμβούλιο, αν και θα έπρεπε να είναι το κυρίαρχο αυτούς τους 4 μήνες, ώστε να πεισθούμε ότι η Περιφέρεια ξέρει που πηγαίνει και πράγματι υπάρχει ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης που, όπως είχαμε επισημάνει εγκαίρως, πλήττει και την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, με άλλες ίσως αιχμές και εντάσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας.

Η κυρία Υπουργός επεξεργάζεται – όπως έχει ανακοινώσει και ένα άλλο σχέδιο για επιχορήγηση των ασφαλιστικών εισφορών για την επαναπρόσληψη 70.000 ανέργων σε τουριστικές επιχειρήσεις εποχικής και συνεχούς λειτουργίας, έτους 2011, και διατήρησης 10.000 θέσεων εργασίας σε τουριστικές επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας, με επιχορήγηση μέρους των εργοδοτικών εισφορών. Υποστηρίζουμε κατά αρχή και εμείς μια τέτοια προοπτική, ειδικά για τους εποχικά απασχολούμενους στον τουριστικό τομέα, υποστηρίζουμε και εμείς την ανάγκη να ενισχυθεί σε αυτή την δύσκολη περίοδο ο τομέας για την διεύρυνση της τουριστικής περιόδου ώστε να είναι περισσότερες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στα νησιά ανοικτές κι άλλους μήνες, πέρα από την καλοκαιρινή περίοδο, αλλά και να απασχολούνται εργαζόμενοι και τους μήνες εκτός καλοκαιριού. Αυτό είναι σημαντικό για τις τοπικές και ιδιαίτερα τις νησιωτικές κοινωνίες που πρέπει να είναι κοινωνίες των 365 ημερών και όχι του καλοκαιριού. Αλλά φοβόμαστε ότι αυτό δεν είναι εφικτό για τα περισσότερα νησιά και κυρίως τα μικρά, που θα είχαν μεγαλύτερη ανάγκη από ένα τέτοιο πρόγραμμα, αλλά ούτε και για τα περισσότερα μεγάλα νησιά, με δεδομένο ότι οι συγκοινωνίες είναι σχεδιασμένες κυρίως για τους καλοκαιρινούς μήνες. Χωρίς μέσα συγκοινωνιών, που να συνδέουν ακόμα και κοντινά νησιά μεταξύ τους, με υποσχέσεις εδώ και μια δεκαπενταετία τουλάχιστον - αλλά όχι έργα - για το «μεταφορικό ισοδύναμο», φοβόμαστε ότι ο όποιος σχεδιασμός δεν έχει σχέση με την νησιωτική μας πραγματικότητα. Επίσης, αναρωτιόμαστε, αν στοχεύει το υπουργείο Εργασίας ή και η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου να κατευθύνουν την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών προς εργαζόμενους σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και όχι προς μονάδες «all inclusive», ώστε πράγματι να επωφεληθούν οι τοπικές κοινωνίες και όσοι έχουν πράγματι ανάγκη στήριξης.

Δεν μπορούμε, επίσης, να μην επισημάνουμε ότι το νούμερο των ανέργων σε τουριστικές επιχειρήσεις εποχικής και συνεχούς λειτουργίας που επιδιώκεται – σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της υπουργού - να επωφεληθεί από το σχετικό πρόγραμμα συμπίπτει με τον αριθμό των ανέργων εποχιακά απασχολούμενων στον τουριστικό τομέα που σήμερα επιδοτούνται, οπότε μάλλον πρόκειται να χρησιμοποιηθούν τα ποσά που δίνονταν μέχρι τώρα ως επιδόματα ανεργίας για τη χρηματοδότηση των ασφαλιστικών εισφορών όσων τυχόν επαναπροσληφθούν σε τουριστικές επιχειρήσεις. Μήπως τελικώς επιδιώκεται να εξοικονομηθούν απλώς εθνικοί πόροι, αφού το πρόγραμμα αυτό – όπως και τα άλλα δύο που έχουν εξαγγελθεί - θα χρηματοδοτηθούν κατά βάση από το Ε.Π. «Ανθρώπινο Δυναμικό» (Ε.Π.ΑΝΑΔ), το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αποθεματικού Απροβλέπτων» καθώς και τις εισφορές των εργαζομένων, δηλαδή τον Αλληλόχρεο Λογαριασμό ΙΚΑ – ΟΑΕΔ;

Όμως, ποια είναι η πολιτική του Υπουργείου Εργασίας απέναντι στην πραγματικότητα που επικρατεί πλέον στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, κυρίως των περιοχών τουριστικής μονοκαλλιέργειας (πχ Ρόδος, Κρήτη, Κως) – που πιεζόμενες, ίσως, να υπογράψουν συμβόλαια με μεγάλους τουριστικούς πράκτορες σε τιμές κάτω του κόστους, με όλα να συμπεριλαμβάνονται στο πακέτο «all inclusive» - απασχολούν όλο και περισσότερο εργαζόμενους με πολύ χαμηλές αμοιβές και για μικρό χρονικό διάστημα, που προέρχονται κυρίως από τις ανατολικές χώρες, με κάλυμμα «συμβάσεις πρακτικής εξάσκησης», υποκαθιστώντας έτσι κανονικές θέσεις εργασίας με χαμηλά αμοιβόμενες και χωρίς κανονικές ασφαλιστικές εισφορές στην Ελλάδα; Όταν χάνονται χιλιάδες θέσεις εργασίας στην «βαριά βιομηχανία», όπως θεωρούν πολλοί τον τουρισμό, τι νόημα έχει μια αποσπασματική πολιτική επιδότησης των ασφαλιστικών εισφορών τους υπόλοιπους μήνες για τους εργαζόμενους στον τουριστικό τομέα;

2. Οι ευθύνες του πολιτικού συστήματος και η ανάγκη αλλαγής πολιτικών

Είναι σαφές ότι το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες στο Ν. Αιγαίο δεν δημιούργησε μια βιώσιμη οικονομία, ενώ οι ελλείψεις στις κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές είναι μεγάλες, αδιανόητες τις περισσότερες φορές για άλλες ευρωπαϊκές περιφέρειες. Δυστυχώς, με ευθύνη και των πολιτικών που ακολουθήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου βγήκε από τον Στόχο 2 χωρίς να έχει συμπληρώσει τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές που χρειάζεται, αφού φαίνεται να έχει – ως μέσον όρο – ένα από τα υψηλότερα εισοδήματα κατά κεφαλή, κάτι που βέβαια δεν ανταποκρίνεται στην σύνθετη πραγματικότητα της περιφέρειάς μας.

Η χώρα χρειάζεται μια κοινωνικά δίκαιη δημοσιονομική πολιτική ώστε να επιβιώσει χωρίς να οδηγηθεί σε κατάρρευση η πραγματική οικονομία και χωρίς να διαλυθεί ο κοινωνικός ιστός, χωρίς να προστεθούν κι άλλα περιβαλλοντικά χρέη. Αυτή η δημοσιονομική πολιτική θα έπρεπε να στηριχθεί από την αρχή:

(α) Σε μια ευρωπαϊκή πολιτική αλληλεγγύης (όπως είχαν κατά επανάληψη τονίσει οι Πράσινοι στην Ευρώπη), στην δημιουργία μιας ισχυρής πολιτικής και κοινωνικής συμμαχίας για τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης στη βάση του σχεδίου που πρότεινε ο πράσινος ευρωβουλευτής Sven Giegold και υπερψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία στις 25/3/2010 το Ευρωκοινοβούλιο, στην προώθηση φόρου σε βραχυπρόθεσμες χρηματοπιστωτικές συναλλαγές ώστε να αποθαρρύνονται οι συναλλαγές με αποκλειστικό σκοπό το εύκολο κέρδος και να ευνοούνται οι μακροπρόθεσμες και υπεύθυνες επενδύσεις, στην αποτελεσματική, συντονισμένη, συνεργασία των χωρών-μελών στο επίπεδο των δημοσίων οικονομικών αλλά και σε εκείνο της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, στη μετάβαση από τον φορολογικό ανταγωνισμό προς την φορολογική συνεργασία και στην αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ στη βάση ιδίων εσόδων, που θα προωθεί την εξισορρόπηση της άνισης περιφερειακής ανάπτυξης και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας.

(β) Σε ένα εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων (και όχι απλώς περικοπών και απορρύθμισης) που θα έπρεπε να είναι οικονομικά και κοινωνικά αποδοτικό και να ανταποκρίνεται στις κοινωνικές και οικολογικές αξίες μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής κοινωνίας. Αυτό θα προϋπέθετε μεγαλύτερη υπευθυνότητα από το πολιτικό σύστημα της χώρας, ώστε να μην είναι αυτό που οδηγεί στην κατάρρευση και την ουσιαστική χρεοκοπία της χώρας, ή έστω να μπορέσει να διαχειριστεί υπεύθυνα την κρίση, αποτέλεσμα τόσο εξωγενών παραγόντων (κρίση παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος) όσο και, κυρίως, των διαρθρωτικών προβλημάτων της χώρας.

Το πολιτικό σύστημα και κυρίως τα δυο κόμματα εξουσίας απέτυχαν πλήρως. Οδήγησαν με μεγάλη ανευθυνότητα τη χώρα στη χρεοκοπία και δεν στάθηκαν ικανά να διαχειριστούν στοιχειωδώς την κρίση. Η οργή της κοινωνίας είναι κατανοητή. Τα δυο κόμματα εξουσίας και το μεγαλύτερο ποσοστό του υπάρχοντος πολιτικού προσωπικού έχουν το κύριο μερίδιο ευθύνης γιατί ενώ έβλεπαν το σκάφος να κατευθύνεται στα βράχια, η μεν ΝΔ ανέβαλε τις αποφάσεις για αργότερα, επιτάχυνε την διάλυση πάνω στο σκάφος και όταν είδε ότι το σκάφος κατευθύνεται ολοταχώς στα βράχια, το εγκατέλειψε βιαστικά. Το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε την διακυβέρνηση του σκάφους υποσχόμενο ότι δεν θα πέσουμε στα βράχια και μπορεί να συνεχίσουμε το πάρτυ, αν και θεωρητικά είχε ως σύνθημα «αλλάζουμε ή βουλιάζουμε». Τελικώς, επικράτησε διάλυση στο σκάφος και αυτό έπεσε ολοταχώς στα βράχια, και τώρα βυθίζεται. Το πλήρωμα αυτοσχεδιάζοντας προσπαθεί με τους κουβάδες να αδειάσεις το νερό που μπαίνει από παντού.

Στην καταστροφική αυτή πορεία της χώρας έχουν και το δικό τους μερίδιο ευθύνης και τα υπόλοιπα κόμματα του πολιτικού συστήματος αλλά και κοινωνικοί φορείς, γιατί έκλεισαν τα μάτια μπροστά στο κύριο πρόβλημα, δηλαδή στο λανθασμένο μοντέλο ανάπτυξης και κατανάλωσης αλλά και στη γενίκευση της διαφθοράς σε ευρύτατα στρώματα της κοινωνίας, κυρίως όμως γιατί απέτυχαν να διατυπώσουν εναλλακτικές προτάσεις για να αποτραπεί η διαφαινόμενη χρεοκοπία – πολιτική, πολιτισμική, κοινωνική, περιβαλλοντική, αξιακή, της χώρας.

Ελλείψει της δυνατότητας υποτίμησης του νομίσματός τους, τα κράτη-μέλη που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, σταδιακά στρέφονται προς μια επιλογή εσωτερικής υποτίμησης, μειώνοντας τα εισοδήματα και περικόπτοντας αδιακρίτως τις κοινωνικές δαπάνες, διαμέσου των σχετικών προβλέψεων του Συμφώνου Σταθερότητας. Όμως, έτσι, μαζί με τα νερά υπάρχει ο κίνδυνος να πετάξουν στον υπόνομο και το μωρό, δηλαδή το όποιο κοινωνικό κράτος, την κοινωνική συνοχή και την πραγματική οικονομία.

Αργά ή γρήγορα θα επανέλθει η συζήτηση – αλλά πλέον κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς όρους και συνθήκες μια και η ελληνική οικονομία κατρακυλάει σε παρατεταμένη ύφεση χωρίς παράλληλα να πετυχαίνει δημοσιονομικούς στόχους - για την ανάγκη επανασχεδιασμού μιας εντελώς διαφορετικής πολιτικής που θα πρέπει να είναι συνεκτική, να έχει την υποστήριξη της κοινωνίας και θα επικεντρώνει στην προσπάθεια αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς, που θα επιδιώκει, στοχευμένα και με δίκαιο τρόπο, στον περιορισμό της σπατάλης όπου υπάρχει (και υπάρχουν τομείς σπατάλης που ούτε καν αναφέρονται σήμερα) και κυρίως στην αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης και κατανάλωσης, στην μεταρρύθμιση της οικονομίας προς πράσινη και κοινωνικά υπεύθυνη κατεύθυνση. Βασικός παράγοντας θα έπρεπε – και όσο περνάει ο χρόνος και μεγεθύνονται τα αδιέξοδα της προωθούμενης σήμερα πολιτικής φαίνεται ως η μόνη ρεαλιστική προοπτική για αύξηση των εσόδων του δημοσίου– να είναι η δημιουργία - μέσα από έναν εθνικό όσο και περιφερειακούς σχεδιασμούς - νέων θέσεων εργασίας στο πλαίσιο ενός Πράσινου Κοινωνικού Συμβολαίου (Πράσινο New Deal), ώστε όχι μόνο να καλύπτονται οι απώλειες θέσεων εργασίας, αλλά και να δίνεται στη χώρα πνοή μεταρρύθμισης της οικονομίας και προοπτική διεξόδου από την κρίση.

Αντί δηλαδή αμυντικής πολιτικής για την συγκράτηση του ρυθμού αύξησης της ανεργίας, ενεργή πολιτική για δημιουργία πολύ περισσότερων θέσεων εργασίας – σε σχέση με αυτές που σήμερα χάνονται- αλλά σε τομείς της οικονομίας που είναι κοινωνικά και περιβαλλοντικά αναγκαίες και μακροχρόνια βιώσιμες.

3. Δημιουργία θέσεων εργασίας μέσα από την μεταρρύθμιση της οικονομίας της Περιφέρειας

Κρίνοντας από τα ως τώρα αποτελέσματα του μονοδιάστατου μοντέλου ανάπτυξης που ακολούθησε η χώρα - και η περιφέρεια Ν. Αιγαίου ειδικότερα - για δεκαετίες, θεωρούμε ότι μια τέτοια προοπτική διεξόδου από την κρίση μπορεί να προκύψει μόνο αν αυτές οι νέες θέσεις εργασίας εστιάσουν γύρω από την πράσινη καινοτομία με σεβασμό στη φέρουσα ικανότητα των ευαίσθητων νησιωτικών οικοσυστημάτων. Τομείς, όπως, η εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, η ανάπτυξη, κατασκευή και εγκατάσταση συστημάτων Ανανεώσιμης Ενέργειας με πρωτοβουλία και προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, η επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση και κομποστοποίηση απορριμμάτων, η βιολογική γεωργία, ο αγρο- και οικο-τουρισμός μπορούν να αποτελέσουν ένα ρεαλιστικό πέταγμα προς τα εμπρός για τα νησιά του Ν. Αιγαίου. Αυτοί οι τομείς, όμως, δεν μπορούν να αναπτυχθούν με 5μηνη εργασία ανθρώπων που θα περνάνε για λίγο από μια θέση για να πάρουν ένα μικρό επίδομα. Απαιτούν συνεκτικές και καλά σχεδιασμένες πολιτικές σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο και πλήρη εφαρμογή διαφορετικών εργαλείων υποστήριξης.

Κατά αρχή τόσο σε κεντρικό, κυβερνητικό επίπεδο θα έπρεπε να επιδιωχθεί η συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και την τρόϊκα ώστε οι δαπάνες των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ αλλά και πόροι από ευρωομόλογα και τοπικά πράσινα ομόλογα να επενδυθούν στο πλαίσιο ενός «Πράσινου Κοινωνικού Συμβολαίου» (Πράσινου New Deal) στην οικολογική αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας αλλά και της οικονομίας του Ν. Αιγαίου. Παρόμοια πρωτοβουλία θα έπρεπε να αναλάβει, στο πλαίσιο μιας συντονισμένης και επεξεργασμένης στρατηγικής, και η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου. Στην Περιφέρεια μας αυτό θα σήμαινε μια συνεκτική οικονομική – κοινωνική – τουριστική - περιβαλλοντική πολιτική και πολιτική απασχόλησης κυρίως στην κατεύθυνση:

1. Συμμετοχικές εταιρίες για παραγωγή Πράσινης Ενέργειας: Χρειάζεται να αλλάξει ο τρόπος παραγωγής και κατανάλωσης της ενέργειας με στόχο τα νησιά και η περιφέρεια να απεξαρτηθούν σταδιακά από τα ορυκτά καύσιμα αλλά και να αντιμετωπίσουμε την τετραπλή κρίση στο επίπεδο της Περιφέρειας: συνεισφορά στην αύξηση του δημόσιου χρέους λόγω αυξημένων εισαγωγών και μεγάλης εξάρτησης από το πετρέλαιο, κλιματική κρίση, άνοδος τιμών πετρελαίου που επιβαρύνει το κόστος παραγωγής και διαβίωσης, αυξημένο κόστος παραγωγής κάθε κιλοβατώρας ηλεκτρικής ενέργειας από μαζούτ και ντίζελ. Καλά τα πιλοτικά έργα σε μικρά νησιά (Λειψοί και Ανάφη) αλλά αυτά έπρεπε να είχαν γίνει δυο δεκαετίες πριν. Όταν σήμερα η Περιφέρεια συνεχίζει να εξαρτάται πλήρως από τις εισαγωγές πετρελαίου για την παραγωγή ενέργειας και για τις μετακινήσεις, χρειάζονται επειγόντως προγράμματα για να μετατραπούν όλα τα νησιά σε κέντρα παραγωγής ενέργειας μέσω της εξοικονόμησης και της αξιοποίησης πράσινων / ανανεώσιμων πηγών, λαμβάνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα για την περιβαλλοντική προστασία.

Ενώ η κυβέρνηση και η Περιφέρεια μιλάνε για πράσινη ανάπτυξη, υπογράφονται διακηρύξεις από τους Δημάρχους και ψηφίσαμε ως Περιφερειακό Συμβούλιο να συμμετέχει η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου στο Δίκτυο ΔΑΦΝΗ, βλέπουμε ελάχιστες πρωτοβουλίες στην πράξη. Η κυβέρνηση, ίσως και η Περιφέρεια, την εννοούν μάλλον ως επενδύσεις κάποιων μεγάλων εταιριών στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, κάτι που στο τέλος θα οδηγήσει για άλλη μια φορά στην ...ελληνική ιδιαιτερότητα. Ενώ στην Δανία, τη Γερμανία, την Αυστρία και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι κυρίως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις καθώς και οι δημοτικές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις που επωφελούνται, στην Ελλάδα παρατηρούμε ισχυρή επιρροή μεγάλων επιχειρήσεων, με ελάχιστα οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.

Εμείς είμαστε υποστηρικτές της πράσινης ενέργειας και δεν αντιμετωπίζουμε ευκαιριακά και καιροσκοπικά το θέμα. Έχουμε επεξεργαστεί μια συνεκτική πρόταση και έχουμε προτείνει και θα συνεχίσουμε να λαμβάνουμε πρωτοβουλίες – μάλιστα διοργανώνουμε το Σάββατο 30/4 σχετική εκδήλωση στην Ρόδο με διακεκριμένους ομιλητές – για μια πράσινη ενεργειακή και οικονομική επανάσταση στο Ν. Αιγαίο που θα είναι όμως προς όφελος ταυτοχρόνως του περιβάλλοντος, των νησιωτικών κοινωνιών και της απασχόλησης. Έχουμε καλέσει την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, τους Δήμους αλλά και επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς και τους νησιώτες να προχωρήσουν από κοινού σε συμμετοχικές εταιρίες παραγωγής πράσινης ενέργειας, ώστε

(α) να πετύχουμε περιβαλλοντικούς στόχους

(β) να δημιουργηθούν σημαντικά έσοδα που θα μένουν στις τοπικές κοινωνίες για την προώθηση κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών

(γ) να δημιουργηθούν χιλιάδες θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο και για τις τοπικές κοινωνίες, ιδιαίτερα τους νέους επιστήμονες και ειδικευμένους εργαζόμενους.

Μέσα από μια συνεκτική πολιτική για την ενέργεια στο Ν. Αιγαίο θα μπορούσαν να ελαφρυνθούν οι προϋπολογισμοί των Δήμων που κατευθύνονται σήμερα σε ραγδαία αυξανόμενες δαπάνες ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίμων, να μειωθεί η επιβάρυνση της ΔΕΗ ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο (το κόστος ανέρχεται σε πάνω από 700.000.000 ευρώ ετησίως) που μετακυλίεται στους καταναλωτές και της υπόλοιπης χώρας λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής ρεύματος στα νησιά από πετρελαϊκές μονάδες, να δημιουργηθούν σταθερές πηγές εσόδων για την περιφέρεια και τους δήμους αλλά και για τους πολίτες, να κατασκευάζεται τμήμα του εξοπλισμού στο ναυπηγείο του ΝΕΩΡΕΙΟΥ στη Σύρο, να εκπαιδευτούν νέοι από τα νησιά σε θέματα συντήρησης και λειτουργίας των μονάδων ΑΠΕ, να συνδυαστούν οι τοπικές εμπειρίες με τις σύγχρονες επιστημονικές γνώσεις σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας, να προσελκυστούν πράσινες καινοτομίες που ταιριάζουν στα νησιά μας και στο χαρακτήρα τους, να γίνουν τα νησιά χώρος φιλοξενίας συνεδρίων και εφαρμογών καινοτομιών που θα επιτρέψουν μέχρι το 2020 να έχουν απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα και να έχουν γίνει πράσινα, και όχι μόνο σε θέματα παραγωγής ενέργειας.

Σε μια τέτοια πολιτική χρειάζεται κινητοποίηση της Περιφέρειας και των αναπτυξιακών εταιριών της (αλήθεια γιατί δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο τόσα χρόνια), των Επαγγελματικών Επιμελητηρίων, των Δήμων και των Εργατικών Κέντρων, των επιστημονικών ενώσεων και των ενεργών πολιτών. Αλλά χρειάζεται και ξεκάθαρη υποστήριξη από την κυβέρνηση και κατάλληλα εργαλεία διευκόλυνσης των φορέων. Εκεί για παράδειγμα θα έπρεπε να κατευθυνθεί σημαντικό κομμάτι των προγραμμάτων για ανέργους που επεξεργάζεται το Υπουργείο («Κοινωφελής Εργασία» και «Τοπικό Σύμφωνο Απασχόλησης»), ώστε με την κατάλληλη ενίσχυση και εκπαίδευση να δημιουργηθούν πυρήνες ανθρώπινου δυναμικού που θα στηρίξουν τις συμμετοχικές εταιρίες παραγωγής πράσινης ενέργειας σε κάθε νησί αλλά και τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας.

Μια παρόμοια πολιτική στην Γερμανία είχε θετικά αποτελέσματα τόσο στον περιορισμό των επιπτώσεων της αύξησης των καυσίμων στην οικονομία όσο και στη δημιουργία εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας. Ο νόμος για τις ΑΠΕ, τον οποίο συνέταξε ο πράσινος βουλευτής Hans Feller και ψήφισε η πλειοψηφία του γερμανικού κοινοβουλίου, και μια συγκρροτημένη πολιτική συνέβαλαν στη δημιουργία πάνω από 250.000 θέσεων εργασίας στον τομέα της εξοικονόμησης και της πράσινης / ανανεώσιμης ενέργειας μέχρι το 2010, ενώ μέχρι το 2020 αναμένεται να δημιουργηθούν συνολικά πάνω από 500.000 επιπλέον θέσεις εργασίας. Όπως έχει αναφέρει επανειλημμένα και ο συντάκτης του νόμου, «αυτό που μάθαμε από την Γερμανία είναι ότι οι επιτυχημένες ιστορίες σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προέρχονται από τις μικρές και μεσαίες εταιρίες, όχι τις μεγάλες επιχειρήσεις. Είναι σημαντικό να δίνεται το πλεονέκτημα της αδειοδότησης σε μικρούς επενδυτές και σε όλους τους πολίτες που θέλουν να επενδύσουν στις ΑΠΕ».

1. Δημοτικές και κοινωνικές επιχειρήσεις ανακύκλωσης και κομποστοποίησης απορριμμάτων: Παράλληλα με τη εξοικονόμηση και την παραγωγή πράσινης ενέργειας, τομείς με σημαντικό δυναμικό για πράσινες επενδύσεις προς όφελος των τοπικών κοινωνιών και των πράσινων θέσεων εργασίας είναι η μείωση, ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων. Σήμερα οι περισσότεροι νησιωτικοί Δήμοι – οι λίγες φωτεινές εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα - όχι μόνο αποτυγχάνουν να διαχειριστούν με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο τα απορρίμματα αλλά και ξοδεύουν μεγάλα ποσά ή πρέπει να ξοδέψουν σημαντικά ποσά για την στοιχειώδη διαχείρισή τους. Σε αρκετές περιπτώσεις συμβάλλουν σε οικολογικά εγκλήματα με πολύ σοβαρές επιπτώσεις στον νησιωτικό χώρο, όπως η λειτουργία ΧΑΔΑ δίπλα στη θάλασσα, η ανεξέλεγκτη καύση των απορριμμάτων ή σε οικολογικές καταστροφές, όπως συνέβη με την κατάρρευση της χωματερής στην Άνδρο και τη μεταφορά δεκάδων χιλιάδων τόνων απορριμμάτων και ότι αυτό συνεπάγεται στην παράκτια ζώνη της Άνδρου αλλά και στο Αιγαίο. Αλλά και να γίνουν έργα ΧΥΤΑ, δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές περιβαλλοντικές απαιτήσεις, ενώ είναι σπατάλη πόρων, υλικών και χρημάτων να θάβονται απορρίμματα, έστω και σε καλά οργανωμένους χώρους. Χωρίς να υπολογίζεται το περιβαλλοντικό κόστος και το κόστος καθημερινής λειτουργίας των υπηρεσιών καθαριότητας, τα 48 κατοικημένα νησιά θα πρέπει να διαθέσουν σημαντικούς πόρους για χώρους ταφής των απορριμμάτων που σε κάθε περίπτωση θα γέμιζαν σε 10-15 χρόνια. Για να ολοκληρωθεί η κατασκευή χώρων υγειονομικής ταφής και των υποδομών που απαιτούνται στα νησιά, θα απαιτούνταν 100-150.000.000 ευρώ τουλάχιστον, πόροι που δεν υπάρχουν ούτε στις τοπικές κοινωνίες ούτε στο πρόγραμμα του ΥΠΕΚΑ για έργα διαχείρισης των απορριμμάτων στο Ν. Αιγαίο. Σήμερα ένα νησί όπως η Άνδρος θα υποχρεωθεί να πληρώνει για προσωρινές λύσεις πάνω από 90-100.000 ευρώ το μήνα (δηλαδή σε ετήσια βάση τουλάχιστον 1.200.000 ευρώ χωρίς να λύσει το πρόβλημα διαχείρισης των απορριμμάτων με βιώσιμο τρόπο). Η κατασκευή ενός ΧΥΤΑ σε ένα μικρό νησί όπως η Σίφνος απαιτεί 3.000.000 ευρώ, σε ένα νησί όπως η Νάξος 5-6.000.000 ευρώ.

Με σαφώς μικρότερο κόστος, οι Δήμοι θα μπορούσαν να κομποστοποιούν και να ανακυκλώνουν το 80-90% των απορριμμάτων με ένα συνολικό κόστος επενδύσεων που δεν θα ξεπερνούσε τα 40-45 εκατομμύρια ευρώ και θα δημιουργούσε άμεσα αρκετές εκατοντάδες κοινωνικά σημαντικές θέσεις εργασίας και έμμεσα πολύ περισσότερες. Να άλλος ένας τομέας τον οποίο θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα προγράμματα αντιμετώπισης της ανεργίας, εφόσον γίνουν σε σοβαρή βάση. Εκπαίδευση νέων επιστημόνων αλλά και εξειδικευμένου προσωπικού και βοήθεια δημοτικών και κοινωνικών επιχειρήσεων για λειτουργία και συντήρηση υποδομών και προγραμμάτων ανακύκλωσης, κομποστοποίησης και επαναχρησιμοποίησης σε όλα τα νησιά.

(3) Δημιουργία κοινωνικών και συμμετοχικών φορέων διαχείρισης και προστασίας του περιβάλλοντος και πράσινης οικονομίας. Με την υποστήριξη διαφορετικών εργαλείων μπορεί να επιτευχθούν αλλαγές στην οικονομία και να δημιουργηθούν βιώσιμες θέσεις εργασίας σε τομείς που μπορεί να έχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα στα νησιά, όπως η πράσινη καινοτομία, η πράσινη χημεία, η χρήση ΑΠΕ στις μεταφορές και μετακινήσεις μεταξύ των νησιών αλλά και μέσα σε κάθε νησί, η οικολογική γεωργία, η προστασία και διαχείριση των θαλασσών, των ακτών, του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, η δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών για επανάκαμψη της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και διασφάλισης του επαγγέλματος των ψαράδων, η παραγωγή φυσικών προϊόντων με αξιοποίηση αποβλήτων από ελαιουργεία – οινοποιεία – τυροκομεία, η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, η παραγωγή φαρμάκων και καλλυντικών από ανανεώσιμες φυσικές πρώτες ύλες που υπάρχουν στα νησιά και στο θαλάσσιο περιβάλλον, η σύνδεση του τουρισμού με την παραγωγή τοπικών ποιοτικών, οικολογικών προϊόντων κα. Μια στοχευμένη πολιτική απασχόλησης θα μπορούσε να βοηθήσει την ανάπτυξη αυτών των τομέων, ενθαρρύνοντας και υποστηρίζοντας νέους ανθρώπους να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να δημιουργήσουν βιώσιμες θέσεις (αυτό) απασχόλησης. Οι δραστηριότητες αυτές απαιτούν συνήθως χαμηλά κεφάλαια και είναι έντασης εργασίας, άρα δημιουργούν σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας.

(4) Για να υπάρχει εσωτερική αυνέπεια και αλληλο-εξάρτηση των εξαγγελόμενων πολιτικών σε περιφερειακό επίπεδο, προτείνουμε τα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης (και τα υπόλοιπα προγράμματα του ΟΑΕΔ) να δίνουν ιδιαίτερο βάρος και στη σύνδεση με άλλες πολιτικές που εξαγγέλλονται:

Α) στην επιδότηση απασχόλησης /διατήρησης απασχόλησης σε επιχειρήσεις παραγωγής τοπικών παραδοσιακών ειδών διατροφής, με έμφαση για:

εξειδικευμένους εργαζόμενους που απαιτούνται για τη διασφάλιση των όρων των προϊόντων ΠΟΠ και των συστημάτων ποιότητας και ασφάλειας (HACCP)

εργαζόμενους στα καταστήματα λιανικής πώλησης

αλλά και

Β) στην απασχόληση στα πλαίσια ανάπτυξης του εξαγγελθέντος τοπικού Συμφώνου Ποιότητας Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (που θα εξασφαλίσει τη σύνδεση της αγροτικής παραγωγής και των τοπκών παραδοσιακών προϊόντων διατροφής με τον τουρισμό).

(5) Δημιουργία Ταμείου Συνοχής στο εσωτερικό της Περιφέρειας, με τη συμμετοχή και υποστήριξη εξειδικευμένου προσωπικού και σε συνεργασία με πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, με στόχο την σύγκλιση μεταξύ των νησιωτικών κοινωνιών και στο εσωτερικό των ίδιων των νησιωτικών κοινωνιών. Σήμερα ο μέσος όρος κατά κεφαλή εισοδήματος φαίνεται από τους πιο υψηλούς σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά αυτό δεν ανταποκρίνεται καθόλου στην πραγματικότητα, γιατί υπάρχουν ακραίες καταστάσεις φτώχιας και πλουτισμού στην Περιφέρεια.

(6) Εξειδίκευση σε πράσινα και κοινωνικά υπεύθυνα χρηματοδοτικά εργαλεία για πράσινες επενδύσεις. Ανάπτυξη αλληλοσυμπληρούμενων εργαλείων χρηματοδότησης και υποστήριξης της αναγκαίας στροφής στην οικονομία στα οποία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται :

- Αλλαγές στο φορολογικό σύστημα ή κάνοντας την φορολογία να δουλέψει για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και τη στήριξη μεταρρυθμίσεων στην περιφερειακή οικονομία, με καλή γνώση των περιφερειακών αναγκών και ιδιαιτεροτήτων αλλά και χρήση τοπικών φόρων (πχ ένα ευρώ από κάθε τουρίστα για χρηματοδότηση περιβαλλοντικών υποδομών). Δημιουργία μηχανισμών είσπραξης των δημοτικών τελών και τοπικών φόρων από όσους δήμους δεν διαθέτουν ανάλογες υπηρεσίες. Αναπτύσσοντας οι Δήμοι δικούς τους μηχανισμούς είσπραξης πόρων μπορούν να εφαρμόσουν στη συνέχεια και πιο δίκαια συστήματα πληρωμής τελών καθαριότητας, με βάση τα συστήματα «πληρώνω όσο πετάω» (PΑΥΤ ή SMART συστήματα χρέωσης).

- Αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης της Περιφέρειας και των Δήμων και ταυτοχρόνως ενεργή συμμετοχή τους στα ευρωπαϊκά δρώμενα και δίκτυα καθώς και σε ευρωπαϊκά προγράμματα συνεργασίας. Τα «Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης» θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην στελέχωση της Περιφέρειας, επαγγελματικών φορέων και Δήμων με εξειδικευμένο προσωπικό, μέσω διετών (και όχι πεντάμηνων) προγραμμάτων επιδοτούμενων θέσεων εργασίας, με στόχο να μεταφερθεί εμπειρία και τεχνογνωσία και να αναπτυχθούν οι υπηρεσίες τους σε σύγχρονη βάση ώστε να ανταποκρίνονται σε εξειδικευμένους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς τομείς (με υποχρέωση αξιολόγησης των αποτελεσμάτων από εξωτερικούς αξιολογητές).

- Αναζήτηση πόρων από ευρωπαϊκά προγράμματα για πράσινη μεταρρύθμιση της οικονομίας. Οι Αναπτυξιακές Εταιρείες, στις οποίες πλέον η Περιφέρεια αποτελεί μέτοχο –διάδοχο των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, θα πρέπει επιτέλους να συμμετάσχουν ενεργά στην υλοποίηση των ΤΟΠΣΑ στον μέσα από ένα σχεδιασμό που θα συζητηθεί ουσιαστικά και θα συντονιστεί. Η ανασυγκρότηση των αναπτυξιακών εταιριών και η απαλλαγή τους από πελατειακές σχέσεις και λογικές βολέματος της εκάστοτε κομματικής πελατείας, θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο υποστήριξης των νησιωτικών κοινωνιών στην προσπάθεια να έχουν πρόσβαση σε ευρωπαϊκά προγράμματα και πόρους με στόχο να χρηματοδοτηθεί η πράσινη στροφή της οικονομίας συνολικά στην περιφέρεια αλλά και σε κάθε νησί.

- Έκδοση πράσινων ομολόγων από την Περιφέρεια σε συνεργασία με επαγγελματικούς φορείς που θα χρηματοδοτούν αποκλειστικά πράσινες επενδύσεις και κοινωνικές υποδομές σε τοπικό επίπεδο. Η Περιφέρεια θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανταλλαγή εμπειριών με ανάλογα σχήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης θα μπορούσε να αναλάβει πρωτοβουλία για τη διερεύνηση της δυνατότητας έκδοσης από κοινού με άλλες ευρωπαϊκές περιφέρειες πράσινων ομολόγων στοχευμένων σε συγκεκριμένες επενδύσεις, όπως αστικές αναπλάσεις, αποκατάσταση βιομηχανικών κτιρίων (πχ αλευροβιομηχανία SAMICA και άλλα παρόμοια κτίσματα μεγάλης πολιτιστικής σημασίας), δημιουργίας θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, χρηματοδότησης προγραμμάτων κομποστοποίησης ή χρηματοδότησης δημοτικών-συνεταιριστικών εταιριών παραγωγής πράσινης ενέργειας κα).

- Δημιουργία και ενδυνάμωση τοπικών τραπεζών, που θα μπορούσαν να συναποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργίας μιας περιφερειακής τράπεζας στα πρότυπα της «Ηθικής Τράπεζας- Ethic Popular Bank» που υπάρχει στην Ιταλία και σε άλλες 7 ευρωπαϊκές χώρες ή της Community Banking Partnership, που υπάρχει ήδη σε 7 περιοχής της Βρετανίας και διαμορφώνει μια πρόταση one-stop-shop υπηρεσιών εναλλακτική των μεγάλων τραπεζών. Η Περιφέρεια θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανταλλαγή εμπειριών με ανάλογα σχήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να ενθαρρύνει την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας μέσω προγραμμάτων απόκτησης εργασιακής εμπειρίας και ενίσχυσης θέσεων εργασίας σε καινοτόμες δραστηριότητες.

- Δημιουργία τοπικών συμπληρωματικών εργαλείων χρηματοδότησης. Σε πολλές χώρες, παράλληλα με το συμβατικό τραπεζικό σύστημα, συνέχισαν να λειτουργούν εναλλακτικά χρηματοδοτικά συστήματα, όπως η Oeko-bank (Οικολογική Τράπεζα) και το Alternative Netzwerk στη Γερμανία, γνωστές Ενώσεις Παροχής Δανείων ή τα Community Reinvestment Trusts και τα Community Development Finance Institutions (CDFIs) στη Βρετανία που προσφέρανε και συνεχίζουν να προσφέρουν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, συμβουλών και υπηρεσιών για δήμους, κοινωνικές ομάδες και πολίτες, για μικρής κλίμακας υπηρεσίες.

- Χρηματοδοτήσεις προερχόμενες από τα έσοδα παραγωγής πράσινης ενέργειας από τοπικές επιχειρήσεις. Η Περιφέρεια θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανταλλαγή εμπειριών με ανάλογα σχήματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να ενθαρρύνει την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας μέσω προγραμμάτων απόκτησης εργασιακής εμπειρίας σε συνεργασία με δήμους, ΜΚΟ και επαγγελματικές ενώσεις.

- Σχήματα εξω-χρηματικών συναλλαγών, τράπεζες χρόνου ή σχήματα τοπικών «νομισμάτων» για συναλλαγές εκτός αγοράς – παράλληλα με την κυκλοφορία του ενιαίου νομίσματος για άλλου τύπου συναλλαγές - που ανταποκρίνονται στις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζουν περιοχές και νησιά ή γειτονιές και βοηθάνε να διατηρείται ένα επίπεδο υπηρεσιών και ανταλλαγής προϊόντων χωρίς τα σκαμπανεβάσματα που δημιουργεί ένα σοκ του χρηματοπιστωτικού συστήματος ή των περιοριστικών μέτρων. Πετυχημένα παραδείγματα υπάρχουν σήμερα σε ολόκληρο τον πλανήτη διασφαλίζοντας τη διατήρηση της κυκλοφορίας τοπικών πόρων και ικανοτήτων σε τοπικό επίπεδο, την κοινωνική συνοχή σε περιοχές που αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα ανεργίας, φτώχιας ή (γεωγραφικού ή κοινωνικού) αποκλεισμού, και την ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνικών οικο-συστημάτων. Η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου θα μπορούσε να παίξει ρόλο συντονιστή πειραμάτων, σε μικρή κατά αρχή κλίμακα, και να δημιουργήσει συνεργασίες με ελληνικά και ευρωπαϊκά ερευνητικά κέντρα ενώ μέσα από το «Τοπικό Σύμφωνο Απασχόλησης» και την «Κοινωφελή Εργασία» θα μπορούσαν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας που θα βοηθήσουν στην υλοποίηση παρόμοιων σχεδίων και πιλοτικών προγραμμάτων αξιοποιώντας την υπάρχουσα διεθνή εμπειρία.

Επαναφέρουμε άμεσα την πρόταση του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ για τη δημιουργία στο πλαίσιο του Περιφερειακού Συμβουλίου δυο άλλων επιτροπών, όπως προβλέπει ο νόμος, μία από τις οποίες θα πρέπει να είναι μια Επιτροπή Κοινωνικής Συνοχής και Αλληλεγγύης, που θα έχει ως πρώτο καθήκον της να προετοιμάσει ένα σχέδιο στρατηγικής της περιφέρειας για την απασχόληση και την κοινωνική αλληλεγγύη την εποχή της κρίσης, ώστε πράγματι κατ΄αρχή οι πόροι που θα διατεθούν από τα «Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης» και την «κοινωφελή εργασία» να πιάσουν τόπο και να μην σπαταληθούν και παράλληλα να προωθηθούν μια ουσιαστική και όχι επιφανειακή κι αναποτελεσματική πολιτική για τη δημιουργία διατηρήσιμων θέσεων απασχόλησης.

Κοινοποίησε αυτή τη σελίδα