Ο Νίκος Μυλωνάς για την εξασφάλιση δημοτικών κοινοχρήστων χώρων στο νησί μας

Υπάρχουν σε ιδιοκτησιακή εκκρεμότητα πολλοί δημοτικοί κοινόχρηστοι χώροι, τόσο μέσα στο σχέδιο πόλεως Κω όσο και στους οικισμούς μας.

Υπάρχει η ανάγκη να δημιουργήσουμε δημοτικούς κοινόχρηστους χώρους. Πρόσφατα κατηγορηθήκαμε πρόχειρα ότι μπλοκάραμε την δημιουργία παρκινγκ σε χώρο πρασίνου. Το θέμα είναι τεράστιο και απαιτεί σοβαρότητα και μια λογική και νόμιμη αντιμετώπιση.

--- Σε ότι εχει να κάνει με τα σχέδια πόλεως με βάσει τον νόμο του Τριτση του1989, ο Δήμος μπορεί να διαμορφώσει δρόμους και πλατείες εφαρμόζοντας το εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως. Στους οικισμούς όμως των πρώην 5 κοινοτήτων και στα σχέδια πόλεως πριν το 1989 (Κω- Ζηπάρι- Καρδάμαινα) υπάρχει πρόβλημα, αδιανοικτων δρόμων, μη δημιουργίας χώρων πρασίνου, μη ύπαρξης χώρων παρκαρίσματος κλπ ή και αντίθετα υπάρχουν δημοτικοί χώροι που δεν έχουν κατοχυρωθεί στο κτηματολόγιο. Το κυριότερο θέμα είναι να δημιουργήσουμε νέους κοινοχρήστους χώρους!

--- Τι πρέπει να κάνουμε; Πολλά! Αρκεί να ασχοληθούμε με το θέμα.

---Θα αναφέρουμε μια μόνο διαδικασία. Με τον Ν. 2508/1997 (ΦΕΚ 124Α/97) καθορίζονται οι διαδικασίες εξασφάλισης βασικών οδικών αρτηριών και άλλων σημαντικών κοινοχρήστων χώρων για την αποζημίωση των ιδιοκτητών τους. Στο άρθρο 16 αναφέρεται στους κοινόχρηστους χώρους και οδικούς άξονες που τα Δημοτικά Συμβούλια θα χαρακτηρίσουν ως ''κύριους'' και αφήνεται στην κρίση της τοπικής κοινωνίας ο προσδιορισμός. Kαθιερώνεται ότι υπόχρεοι στην αποζημίωση των χαρακτηρισμένων κύριων κοινόχρηστων χώρων, (που θα είναι οι κύριοι οδικοί άξονες, οι πλατείες, τα άλση κτλ.) δεν θα είναι οι κύριοι των ιδιοκτησιών που έχουν «πρόσωπο» στην απαλλοτριούμενη έκταση, αλλά καθορίζεται ένα δικαιότερο καθεστώς, στο οποίο με πολεοδομικά κριτήρια (βάση του είναι η πολεοδομική ενότητα) υπόχρεοι για την αποζημίωση του ιδιοκτήτη και την απόκτηση του κοινόχρηστου χώρου είναι ένα ευρύτερο πλήθος ωφελούμενων από τη λειτουργία του χώρου. Υπάρχει πρόβλεψη για πολύ σημαντικούς χώρους με ευρύτερη ζωτικότητα, να μετέχουν στην επιβάρυνση και ιδιοκτησίες άλλων πολεοδομικών ενοτήτων.

Συνοπτικά, ο νόμος, χωρίζει την πολεοδομική ενότητα που επηρεάζει ο κοινόχρηστος χώρος σε τρεις επιμέρους ζώνες και οι ιδιοκτήτες κάθε ζώνης μετέχουν στην αποζημίωση με διαφορετικό συντελεστή επιβάρυνσης. Τα όρια των ζωνών καθορίζονται με κριτήρια ευθέως συνδεδεμένα με το προκύπτον όφελος από τον κοινόχρηστο χώρο. Ο Δήμος μετέχει στην αποζημίωση με σταθερό συντελεστή 5% (τουλάχιστον) της όλης δαπάνης και το υπόλοιπο 95% επιβαρύνει τους δημότες των τριών ζωνών της πολεοδομικής ενότητας με ειδική επιπλέον επιβάρυνση για κτίρια ειδικών χρήσεων.

Η διαδικασία είναι απλή για δήμο με οργανωμένη τεχνική υπηρεσία, αλλά και για οποιοδήποτε ιδιωτικό τεχνικό πολεοδομικό γραφείο. Στην Κω με την ύπαρξη του Κτηματολογίου δεν τίθεται θέμα κόστους κτηματογραφήσεων. Ο δήμαρχος που θέλει να διανοίξει κοινόχρηστους χώρους κύριας σημασίας έχει ένα εργαλείο γρήγορης υλοποίησης με πολεοδομικά εξορθολογισμένες επιβαρύνσεις στις αποζημιώσεις.

Η εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου είναι η μόνη διέξοδος για πολύ μεγάλους κοινόχρηστους χώρους που με το μέχρι σήμερα ισχύον καθεστώς (Ν. 5269/31 κτλ) η υποχρέωση αποζημίωσης των λεγόμενων παρόδιων εξαντλείται σε ένα μικρό τμήμα της απαλλοτριούμενης έκτασης και η επιπλέον αποζημίωση επιβαρύνει κατά κανόνα δυσβάστακτα –έως πλήρους οικονομικής αδυναμίας- τον Δήμο, με αποτέλεσμα κάποιοι χώρου να αποδεσμεύονται δικαστικά και να οικοδομούνται. Ο νόμος δίνει λύση για την εξασφάλιση και σε ήσσονος σημασίας αλλά κύριους, κοινόχρηστους χώρους έστω και με δανεισμό.

Η εφαρμογή του Ν. 2508/1997 (ΦΕΚ 124Α/97) θέσει τους ωφελούμενους ιδιοκτήτες ενώπιον των υποχρεώσεών τους, ανάλογα με την προσδοκώμενη ωφέλεια. Η διαδικασία αυτή μας απαλλάσσει από τα σύνδρομα της δήθεν ανημπόριας του Δήμου ή της ανέξοδης αγωνιστικής διεκδίκησης εξασφάλισης των κοινόχρηστων χώρων σε βάρος των ιδιοκτητών.

Επί πλέον υπάρχει και ο Ν. 5269/31 που ενεργοποιούσε την διαδικασία αποζημίωσης και εξασφάλισης των κοινόχρηστων χώρων (καθυστέρησε οκτώ χρόνια από την έκδοση του Νομ. Δ/τος των οικισμών του '23), που στα πλαίσια της εύκολης πολιτικής των κοινοτήτων δεν αξιοποιήθηκε έστω σε μια περίπτωση.

O Ν. 2508/97 άρθρο 16 είναι ένα χρήσιμο εργαλείο αρκεί να έχουμε μια άξια λόγου δημοτική αρχή. Όμως η δική μας περί άλλων ενδιαφέρετε και ξοδεύει δημοτικό χρήμα για πελατειακούς λόγους.

Για την Σ.Ε. Ν. Μυλωνάς (δημ. συμβ.)