Ο Τρίτος δρόμος, ο ευρωπαϊκός δρόμος της λογικής και της δημοκρατίας για έξοδο από την κρίση

Του Νίκου Χρυσόγελου,
ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων
/ Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο

 Η αδιέξοδη, η ανόητη και η τρελή πολιτική

Σε συνθήκες πόλωσης, οργής, πανικού και φόβου ίσως δεν είναι εύκολο να αναπτύξει η κοινωνία μια στρατηγική που βασίζεται στην λογική. Όμως σε αυτές ακριβώς τις συνθήκες επιβεβαιώνεται η αξία της πολιτικής ως μεθόδου επίλυσης των προβλημάτων.

Οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και σε κάθε χώρα εξέφρασαν από την αρχή της κρίσης και συνεχίζουν να εκφράζουν και σήμερα την αλληλεγγύη τους προς την Ελλάδα αλλά και την υποστήριξή τους προς μεταρρυθμίσεις που επιβάλλεται να κάνει η ελληνική κοινωνία για να επιβιώσει. Αυτό αναδείξαμε πρόσφατα από κοινού με τον Ντάνυ Κον Μπεντίτ, συν-πρόεδρο της ομάδας των Πράσινων, σε συνέντευξη τύπου στο Ευρωκοινοβούλιο (http://youtu.be/M3fH1c2hxzs)ο και αυτό θα κάνουμε κατά την συνάντηση με τον κ. Μπαρόζο, την Τρίτη 12 Ιουνίου, στο Στρασβούργο, όταν θα έρθει στην συνεδρίαση των Πράσινων Ευρωβουλευτών για να του παρουσιάσουμε τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στις ευρωπαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Η πορεία που ακολουθήθηκε από την Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες ήταν αδιέξοδη. Πελατειακές σχέσεις, ανυπόληπτο πολιτικό σύστημα, διαφθορά, αναποτελεσματικό και γραφειοκρατικό κράτος - οικόπεδο προς διανομή, τεράστια σπατάλη πόρων που ανήκουν στα παιδιά μας, καταστροφή του περιβάλλοντος που είναι η βάση για βιώσιμη ευημερία, ανύπαρκτες κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές παρά τα τεράστια ποσά των ευρωπαϊκών πακέτων.

Η προσπάθεια αντιμετώπισης των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας από το 2009 βασίστηκε σε μια πολιτική που είναι ανόητη, γιατί οδηγεί στην διάλυση της κοινωνικής συνοχής, της πραγματικής οικονομίας και σε πρωτοφανή ανεργία. Πολλές από τις εφαρμοζόμενες πολιτικές αντιβαίνουν στις ευρωπαϊκές. Καμία χώρα δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τα διαρθρωτικά προβλήματά της αλλά και τις συνέπειες μιας στρεβλής ανάπτυξης της ευρωζώνης με αυτόν τον κοινωνικά άδικο τρόπο, σε τόσο λίγο χρόνο, προωθώντας οριζόντια περιοριστικά μέτρα σε βάρος κυρίως των λιγότερα ευνοημένων. Η λογική λέει ότι για να πετύχουν κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, αυτές πρέπει να είναι ισόρροπες, να έχουν συζητηθεί με την κοινωνία και τους φορείς της και να υποστηρίζονται από την πλειοψηφία της κοινωνίας.

Υπάρχει, όμως, περίπτωση να ακολουθηθεί – στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί αυτή η ανόητη πολιτική – μια πολιτική που οδηγεί στην τρέλα, είτε με την μορφή αντιδημοκρατικών πρακτικών, συνθηκών βίας και πλήρους διάλυσης είτε/και με την μονομερή καταγγελία του Μνημονίου που οδηγεί στην έξοδο από την ευρωζώνη σε συνθήκες άτακτης χρεοκοπίας και σε επιστροφή όχι μόνο στην δραχμή αλλά και σε συνθήκες που επικρατούσαν πολλές δεκαετίες πριν.

Ο τρίτος δρόμος, ο δρόμος της λογικής

Εμείς, οι Πράσινοι, προτείνουμε έναν τρίτο δρόμο, μια Τρίτη στρατηγική, αυτή της λογικής και της εμβάθυνσης της δημοκρατίας, μια στρατηγική που επιδιώκει, διαμορφώνοντας συμμαχίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλάζοντας τις δομές της διοίκησης και κινητοποιώντας την κοινωνία:

(α) Προσαρμογή των όρων του μνημονίου στις ευρωπαϊκές πολιτικές και αξίες όσον αφορά στην απασχόληση, την εξάλειψη της φτώχειας, τον κοινωνικό διάλογο και την αειφορία (βιωσιμότητα). Είμαστε υπέρ της αναστολής των κανονισμών που επιτρέπουν την νομοθετική παρέμβαση στους μισθούς κάτω από το όριο που προβλέπεται από συλλογικές συμβάσεις των κοινωνικών εταίρων, καθώς και υπέρ των ελάχιστων μισθών, της κοινωνικής συνοχής, των βιώσιμων και δίκαιων συντάξεων, της δίκαιης μεταναστευτικής πολιτικής, της κοινωνικής ένταξης ευάλωτων ομάδων, της περιβαλλοντικής και κλιματικής πολιτικής. Ζητάμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει την εμπειρία σε σχέση με αυτά, να καταθέσει νέες προτάσεις, κυρίως για να βοηθήσει τις πιο φτωχές οικογένειες, και να τις υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

(β) Ένα πράσινο επενδυτικό σχέδιο στη βάση ενός Πράσινου New Deal για την αναζωογόνηση της οικονομίας, την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Δουλεύουμε ως πράσινοι ευρωβουλευτές, σε διάλογο με τους επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς για προτάσεις που αφορούν συγκεκριμένους τομείς. Ως ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων έχω δώσει μεγάλη έμφαση σε αυτό (δείτε αναλυτικά στην ιστοσελίδα www.chrysogelos.gr) .
(γ) Την κατά προτεραιότητα ενίσχυση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών υποδομών και υπηρεσιών ώστε να εξισορροπηθεί η απώλεια εισοδημάτων (σε αντίθεση με την αριστερά που υπόσχεται γρήγορη αποκατάσταση των μισθών, κάτι εκτός πραγματικότητας) και διόρθωση ακραίων επιλογών στους μισθούς και συντάξεις, που έχουν οδηγήσει σε αδυναμία επιβίωσης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού.

(δ) Την παράταση της επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων (για μείωση ελλείμματος, χρέους όπως προβλέπονται για όλες τις άλλες χώρες της ευρωζώνης), κατά δύο χρόνια (2016 αντί για το 2014) και χρηματοδότηση αυτής της παράτασης (θα κοστίσει περίπου 30-35 δις επιπλέον) από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (EMS).

(ε) Ρευστότητα στην πραγματική οικονομία στοχευμένα για ενίσχυση των ΜΜΕ, των ανέργων νέων και κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, ώστε να αναζωογονηθεί η πραγματική οικονομία. Για να γίνει αυτό θα πρέπει :

(i) Μέσα σε δυο μήνες τα Περιφερειακά Συμβούλια να έχουν καταθέσει, μετά από διάλογο με τους επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς, σχέδια για την πράσινη οικονομία, την απασχόληση και κοινωνική συνοχή. Προτείνουμε να διαμορφωθούν, δηλαδή, συγκεκριμένες κατευθύνσεις για τους τομείς που μπορούν σήμερα να αναζωογονήσουν την οικονομία και να συμβάλλουν στην καινοτομία και την απασχόληση, μειώνοντας τις ελλείψεις σε κοινωνικές και περιβαλλοντικές υπηρεσίες
(ii) Η Κομισιόν να συμφωνήσει με την Ελληνική Κυβέρνηση αφενός να περάσουν οι πόροι στην πραγματική οικονομία μέσω των περιφερειακών δομών (αρχές που είναι σε κάθε περιφέρεια και διαχειρίζονται τα περιφερειακά προγράμματα ΕΣΠΑ) και αφετέρου να απλοποιηθούν οι διαδικασίες έγκρισης, παρακολούθησης, αναφορών χωρίς να μειωθεί η διαφάνεια και η αποτελεσματικότητα των πόρων που θα διατεθούν (αυτή η συζήτηση γίνεται έτσι κι αλλιώς στο κοινοβούλιο για την περίοδο 2014-2020)
(iii) Να δημιουργηθεί άμεσα ένα Ταμείο Εγγυοδοσίας για Νέους που θα παρέχει άμεσα ρευστότητα (μια επιταγή) σε νέους που είτε θέλουν να εκπαιδευτούν σε νέους τομείς είτε θέλουν να δημιουργήσουν τη δική τους δουλειά είτε θέλουν να συμμετάσχουν σε μια κοινωνική επιχείρηση είτε θέλουν να εργασθούν σε μια μικρομεσαία επιχείρηση. Κάθε έξι μήνες οι νέοι, γενικότερα οι άνεργοι, θα πρέπει να συντάσσουν έκθεση με το τι έχουν κάνει στο διάστημα αυτό. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούν πράγματι οι άνεργοι και οι νέοι να επωφεληθούν από τα 2-4 δις που υπάρχουν από Κοινωνικό Ταμείο και αδιάθετα ευρωπαϊκά κεφάλαια. Είναι κάτι που εφαρμόζεται σε διάφορες χώρες αλλά και αποτελεί πρόσφατη απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου.
(iv) Να αλλάξουν τα κριτήρια χρηματοδότησης ΜΜΕ από ευρωπαϊκούς πόρους, ώστε οι επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα προβλήματα ρευστότητας, προβλήματα εξεύρεσης κεφαλαίων κίνησης (αγοράς πρώτων υλών, αποπληρωμής ασφαλιστικών εισφορών, μισθών, φόρων κα) να μπορούν πράγματι να επωφεληθούν από τα 4 δις που υπάρχουν από ΕΣΠΑ. Σήμερα το 80% των αιτήσεων ΜΜΕ απορρίπτονται ακριβώς γιατί οι όροι χρηματοδότησης τους είναι κατάλληλοι μόνο για την προ κρίσης εποχή.

Τι συνεπάγεται αυτή η στρατηγική

Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν συμμετέχουμε εκ των προτέρων σε ένα αντιτιθέμενο στρατόπεδο, όταν μάλιστα αυτά δεν διαθέτουν σήμερα σχέδιο και σαφή στρατηγική. Επιδιώκουμε να διαμορφωθούν πολιτικοί όροι για ευρύτερες συμφωνίες στη βάση ενός προγράμματος διεξόδου της χώρας από την κρίση.

Τα εκλογικά αποτελέσματα – όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις – δεν θα δώσουν αυτοδυναμία σε ένα κόμμα. Ακόμα όμως και να δώσουν, είναι αδύνατον ένα κόμμα να αντιμετωπίσει μόνο του την βαθιά κρίση που βιώνουμε και την μεγάλη διάλυση των πάντων, όταν κυριαρχούν από τη μία η οργή και από την άλλη ο φόβος. Είναι απίθανο οι απόψεις ενός κόμματος να έχουν την αναγκαία μεγάλη αποδοχή από ευρύτατες πλειοψηφίες, που θα δώσει ώθηση σε αλλαγές και μεταρρυθμίσεις αναγκαίες για να ανασυγκροτηθεί η χώρα, η διοίκηση και η οικονομία σε μια οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά βιώσιμη κατεύθυνση. Μια κυβέρνηση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και ίσως κάποιου άλλου μικρού κόμματος δεν θα έχει την πολιτική νομιμοποίηση στην κοινωνία. Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ή έστω ΣΥΡΙΖΑ, ΔΗΜΑΡ δεν θα συγκεντρώσει την απαραίτητη δυναμική για ισορροπημένες αλλά επώδυνες αλλαγές σε συνήθειες, δομές και αδράνειες της ελληνικής κοινωνίας. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ επιμείνει στην καταγγελία μονομερώς του Μνημονίου δύσκολα θα βρει κυβερνητικούς συμμάχους και σε κάθε περίπτωση δεν θα μπορεί να διαχειριστεί την άτακτη χρεοκοπία της χώρας. Αν όμως αναγκαστεί, όπως είναι πιθανότερο, να βάλει νερό στο κρασί του και να κάνει μια μεγάλη πολιτική κολοτούμπα, τότε θα αντιμετωπίσει την οργή μεγάλου μέρους της εκλογικής βάσης του.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι θα μπορούσαν να παίξουν ένα ρόλο καταλύτη για να διαμορφωθεί μια πολύ ευρύτερη κοινοβουλευτική αλλά ταυτοχρόνως και κοινωνική πλειοψηφία στη βάση ρεαλιστικών, ουσιαστικών και προς όφελος της κοινωνίας μεταρρυθμίσεων και ένα πράσινο επενδυτικό σχέδιο που θα ανακουφίσει την κοινωνία. Η ελληνική κι ευρωπαϊκή εμπειρία αποδεικνύει ότι οι Πράσινοι – όπου έχουν παρουσία, στο ευρωκοινοβούλιο, τα εθνικά κοινοβούλια, την αυτοδιοίκηση - είναι χρήσιμοι, επειδή πέρα από την κριτική επεξεργάζονται και καταθέτουν προτάσεις και λύσεις. Και η πιο αναγκαία σήμερα πολιτική είναι αυτή που προωθεί λύσεις άμεσα, για όσους έχουν ανάγκη, ανεξαρτήτως του ποια θα είναι η νέα κυβέρνηση, καθώς και αλλαγές στην διοίκηση, από την περιφέρεια προς το κέντρο, ώστε να είναι προς όφελος του πολίτη, αποτελεσματική, υπεύθυνη, αποκομμένη από το πελατειακό μοντέλο του παρελθόντος