Προτάσεις Δ. Γάκη για τα Δωδεκάνησα

Με αφορμή τις προγραμματικές δηλώσεις του Πρωθυπουργού στο κοινοβούλιο, ο Δ. Γάκης, βουλευτής Δωδεκανήσου του ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρθηκε στα ζητήματα που αφορούν στα Δωδεκάνησα

ΓΕΝΙΚΑ

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Στην ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων από τον κ. Πρωθυπουργό, αλλά και στην ομιλία του Υπουργού των Οικονομικών οι νησιώτες δεν άκουσαν τίποτα από αυτά που περίμεναν. Δεν άκουσαν λέξη για τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν, δεν άκουσαν προτάσεις για την αντιμετώπιση του κόστους μεταφοράς ανθρώπων και προϊόντων.

Δεν άκουσαν τίποτα για τον τρόπο που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση την νησιωτική ιδιαιτερότητα, την νησιωτικότητα, δεν άκουσαν τίποτα για την παρέμβαση της στον τουριστικό τομέα, δεν άκουσαν τίποτα για την μείωση των συντελεστών ΦΠΑ στον τουριστικό κλάδο, δεν άκουσαν καμία δέσμευση για την διατήρηση και επέκταση σε όλα τα νησιά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Δεν άκουσαν προτάσεις για την αντιμετώπιση της ανεργίας και την γεφύρωση της απομόνωσης τους.

Λένε ότι οι κρίσεις γεννάνε ευκαιρίες. Από χθες όμως εμείς οι νησιώτες νοιώθουμε ανατριχίλα γιατί διαπιστώνουμε οι ευκαιρίες που απλόχερα μας έδωσε η φύση, μετατρέπονται σε κρίση.

ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ

Θα μου επιτρέψετε να σας μεταφέρω στο 1988, στη σύνοδο κορυφή της τότε ΕΟΚ που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο. Τότε, 24 χρόνια πριν, η Ελλάδα έθεσε για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο την ιδιαιτερότητα των νησιών και την ανάγκη για εφαρμογή ειδικής ευρωπαϊκής πολιτικής.

Και ενώ τόσο το Σύνταγμα μας όσο και η συνθήκη της Λισσαβόνας προβλέπουν τη νομοθέτηση και υλοποίηση ιδιαίτερων πολιτικών για τα νησιά, ποτέ μέχρι σήμερα η ελληνική πολιτεία δεν έχει υιοθετήσει μια τέτοια πολιτική κουλτούρα

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών μας αποτελούν μόνιμα φυσικά εμπόδια ελκυστικότητας και ανταγωνιστικότητας, με βάση τα κριτήρια που ισχύουν στο σημερινό νεοφιλελεύθερο μοντέλο ανάπτυξης.

Παράλληλα στα νησιά μας το κόστος κατασκευής και λειτουργίας υποδομών και υπηρεσιών, και από το δημόσιο και από τον ιδιωτικό τομέα, είναι μεγάλο. Το μεγάλο κόστος διαβίωσης, σε συνδυασμό με τις μειωμένες ευκαιρίες για τους κατοίκους των νησιών, επιβαρύνει την κατάσταση. Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσει κανείς και το γενικό πρότυπο ανάπτυξης που έχει ακολουθηθεί και έχει οδηγήσει τις νησιωτικές οικονομίες να στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην τουριστική μονοκαλλιέργεια.

Τα ποσοτικά και τα ποιοτικά δημογραφικά χαρακτηριστικά είναι ιδιαίτερα απογοητευτικά. Η ανεργία, η μετανάστευση των νέων και το ποσοστό πληθυσμού που κινδυνεύει από φτώχεια αυξάνουν ταχύτατα. Οι νησιώτικες κοινωνίες γερνάνε και υποβαθμίζονται.

Αντίθετα η εισαγωγή και η εφαρμογή καινοτόμων δράσεων και ιδεών που θα οδηγούσε στην αξιοποίηση των μοναδικών φυσικών και πολιτιστικών πόρων που διαθέτουν είναι ιδιαίτερα περιορισμένη. Η Κυβέρνηση το μόνο που επικοινωνιακά έκανε ήταν να προσθέσει στην τούρτα της ναυτιλίας το κερασάκι με το όνομα ΑΙΓΑΙΟ και να δημιουργήσει το υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου. Περιμένουμε να δούμε αν αυτό το κερασάκι είναι αληθινό ή είναι πλαστικό.

Η κρίση που μαστίζει την χώρα μας, εμφανίζεται απειλητική και για τα νησιά. Η φούσκα του μαζικού και ανεξέλεγκτου τουρισμού είναι μεγάλη και ο θόρυβος που θα προκαλέσει το σκάσιμο θα είναι εκκωφαντικός. Θα είναι ίσως το τέλος της χώρας μας.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Η συνεχής υποβάθμιση των θαλάσσιων μεταφορών και η παράλληλη αύξηση του κόστους με την ταυτόχρονη παράδοση τους εξ ολοκλήρου στο εφοπλιστικό κεφάλαιο αυξάνει την απομόνωση των νησιών ειδικά τη χειμερινή περίοδο. Επικαλούμαι δημοσίευμα τοπικής εφημερίδας που δημοσιεύει τα αποτελέσματα διημερίδας που πραγματοποιήθηκε στην εδρα του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μικρά νησιά. Αναφέρθηκε ο κ. Κρίστιαν Πλέιζελ στους Λειψούς για να καταδείξει την νησιωτική ιδιαιτερότητα οσον αφορά την συγκοινωνιακή σύνδεση τους με αλλα νησιά.

Αναφέρει συγκεκριμένα: «Οι 687 κάτοικοι θα πρέπει να μετακινούνται σε άλλα νησιά για διάφορες δουλειές με διάφορα δρομολόγια. Ενδεικτικά για την Κω χρειάζονται 2.30 ώρες, για τη Ρόδο 5.38 ώρες και για τον Πειραιά 10.35 ώρες. Η απόσταση με τον Πειραιά (283 χιλιόμετρα ) θα καλύπτονταν θεωρητικά σε 8 ώρες με επιστροφή, αν μπορούσε να υπάρξει δρόμος, ενώ επιπλέον το κόστος με το πλοίο είναι 4,8 φορές πιο ακριβό για τον νησιώτη».
Στη Γαλλία, όπως είπε ο κ. Πλέιζελ, εφαρμόζεται ειδικό σύστημα χρηματοδότησης των νησιών. Στα γαλλικά επιβατηγά/ οχηματαγωγά μπαίνει ένας ειδικός «οικολογικός» φόρος της τάξης του 7% στα ναύλα των τουριστών. Τα χρήματα από τον φόρο πηγαίνουν στις τοπικές κοινωνίες των νησιών για την προστασία της φυσικής τους «κληρονομιάς» και χρησιμοποιούνται κυρίως σε περιβαλλοντικά προγράμματα και για την προστασία ζημιών που προκαλούνται από τον μεγάλο αριθμό επισκεπτών κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου.

Είναι μια καλή ιδέα για εφαρμογή της και στη χώρα μας μετά βέβαια την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδυνάμου.
Η χαμηλή ποιότητα των Υπηρεσιών στη πλειοψηφία των νησιών (υγεία, παιδεία, πρόνοια, δημόσιες υπηρεσίες, λειτουργικότητα υποδομών, νερού, ενέργειας, διαχείρισης αποβλήτων, εσωτερικών μεταφορών κλπ), με ευθύνη της πολιτείας και παρά την υπερπροσπάθεια των εργαζομένων, δημιουργούν στους νησιώτες το αίσθημα του πολίτη 2ης και 3ης κατηγορίας. Ακόμα όμως και αυτές οι χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες απειλούνται, λόγω της υποτελούς μνημονιακής πολιτικής με εξαφάνιση, με πρώτα θύματα την κοινωνική φροντίδα και τις προνοιακές παροχές.

Η προβλεπόμενη από το δεύτερο μνημόνιο κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, που έχει θεσπιστεί για να αντισταθμίσει μερικώς το αυξημένο κόστος της νησιωτικότητας, θα δημιουργήσει τεράστια προβλήματα επιβίωσης σε κατοίκους και επιχειρήσεις.

Η έλλειψη σχεδιασμού για να αντιστραφεί η τουριστική κρίση στα νησιά έχει ως αποτέλεσμα την κυριαρχία της παράνομης απασχόλησης αλλοδαπών, της μαύρης και αδήλωτης εργασίας, της φοροδιαφυγής, την καταστροφή του περιβάλλοντος κ.α.

Η θεσμοθέτηση της παραθεριστικής κατοικίας και μάλιστα επιδοτούμενη από το κράτος θα αυξήσει την παραοικονομία και θα εντείνει την υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, αυξάνοντας τον ανταγωνισμό με τα νόμιμα επαγγελματικά καταλύματα.

Η ανυπαρξία σχεδιασμού για την υποστήριξη των παραδοσιακών δραστηριοτήτων των νησιών, μαζί με τη ταχύτατη εξαφάνιση των πόρων και των πρώτων υλών οδήγησαν στην υπερδιόγκωση των εισαγωγών και τον θάνατο της τοπικής πρωτογενούς παραγωγής.

Η εφαρμογή του Καλλικράτη και η στρεβλή εφαρμογή της διοικητικής αποκέντρωσης στο σύνολο του νησιωτικού χώρου, ολοκλήρωσαν τις καταστροφικές συνέπειες. Τα νησιά σήμερα είναι παραδομένα στις διαθέσεις εμπρηστών, των καταπατητών και ύποπτων κέντρων του εξωτερικού γιατί η πολιτεία αρνείται να θεσμοθετήσει θεσμούς προστασίας του δασικού πλούτου και του φυσικού περιβάλλοντος όπως η ΕΤΑΙΠΡΟΦΥΚΑ στα Δωδεκάνησα.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Προτείνουμε την άμεση επεξεργασία και προώθηση μιας νησιωτικής ανάπτυξης τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο και παράλληλα:

• Να διεκδικηθεί η εξαίρεση της Περιφέρειας νοτίου Αιγαίου από την ένταξη της στο στόχο 2 γιατί αυτή έγινε βάση στατιστικών στοιχείων στα οποία τα 3 μεγαλύτερα νησιά έχουν μεγάλη συμβολή και σε κάθε περίπτωση χωρίς να ληφθεί υπόψη η περιφερειακότητα των νησιών.
• Να γίνει επανασχεδιασμός του δικτύου δρομολογίων με βάση τις ανάγκες των πολιτών, διαφορετικός σχεδιασμός των λεγόμενων άγονων και ενδονησιωτικών γραμμών και η αντιμετώπιση του κόστους των μεταφορών με εφαρμογή της αρχής της εδαφικής συνέχειας και του μεταφορικού ισοδυνάμου.
• Να διατηρηθούν και να επεκταθούν σε όλα τα νησιά, οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν σήμερα στο Αιγαίο γιατί έτσι αντισταθμίζεται εν μέρει το κόστος της νησιωτικότητας.
• Να αξιοποιηθούν με περιβαλλοντικούς όρους τα τοπικά φυσικά και πολιτιστικά πλεονεκτημάτων και να υπάρξει αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών από επιχειρήσεις και κράτος.

Η άλλη επιλογή που έχει η Κυβέρνηση των τριών κομμάτων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ είναι να επιλέξει το δρόμο του αναχωρητισμού. Είναι ο δρόμος της σωτηρίας του λαού μας.