Ανθρώπινη Πόλη: Η έννοια του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού

Η έννοια του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού (Participatory Budgeting)

ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΟΛΗ - «Συμμετέχουμε όλοι, ενημερωνόμαστε όλοι»

Όπως κατέστη αντιληπτό κατά την κοινοποίηση της πρότασής μας περί υιοθέτησης του εργαλείου του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού - «Συμμετέχουμε Όλοι, Ενημερωνόμαστε Όλοι» κατά τη διάρκεια της πρόσφατης Ημερίδας μας με θέμα: «Τοπική Αυτοδιοίκηση & Τοπική Ανάπτυξη της Κω, υπό το πρίσμα του Καλλικράτη και της Οικονομικής Κρίσης», η ανάγκη για συνεργασία μεταξύ Πολιτών, Πολιτών - Δημοτικών Συνδυασμών, Πολιτών - Δημοτικών Συνδυασμών - Κοινωνικών Εταίρων, εξελίσσεται ως εντόνως επιτακτική και μάλιστα πολύ περισσότερο τώρα, μετά τον οικονομικό εγκλωβισμό των χωρικών οντοτήτων, που επέφερε ο Καλλικράτης στα δημοτικά πράγματα.

Δεδομένου, ότι διαβιούμε σε εποχή, η οποία διέπεται από καθεστώς αρνησικυρίας σε βασικές αξίες, ήθη και ιδανικά του Δημοκρατικού Πολιτεύματος και δεδομένου, ότι η σύγχρονη αστική Τοπική Δημοκρατία υπολειτουργεί, η «ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΟΛΗ» εισάγει πλαίσιο πολιτικών, προτείνοντας λύσεις για ορθή Δημοτική Διακυβέρνηση, που αποτελείται από καινοτόμες επιστημονικές δράσεις και έννοιες, όπως το Νέο Μάνατζμεντ, η Κοινωνική Οικολογία και ο Συμμετοχικός Προϋπολογισμός.

Όντες δημότες ενός από τους πιο εύπορους οικονομικά Δήμους της χώρας, οφείλουμε να διαχειριζόμαστε τον Προϋπολογισμό, βασιζόμενοι αφενός στα εργαλεία της επιστήμης και αφετέρου στην αρχή «τα έσοδα του Δήμου προέρχονται από τους Δημότες και σε αυτούς πρέπει να επιστρέφουν ως ανταπόδοση με τη μορφή έργων». Σε αυτή την αρχή η «ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΟΛΗ» βασίζει έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες του πλαισίου της, την οικονομική πολιτική, που προτείνει για το Δήμο, υιοθετώντας και υποστηρίζοντας την εφαρμογή του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού, μέσα από τη σύσταση ηλεκτρονικής και έντυπης Υπηρεσίας, υπό την ονομασία "e-Kos, Δήμος e-λεκτρονικά ανταγωνιστι-ΚΩΣ", σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο. Ο Συμμετοχικός Προϋπολογισμός αποτελεί ένα εκ των πλέον αντιπροσωπευτικών προτύπων τοπικής συμμετοχικής δημοκρατίας και ενσαρκώνει τη συμμετοχή των Δημοτών στο σχεδιασμό του Προϋπολογισμού, αναφορικά με τον τρόπο διάθεσης των πιστώσεων για την κάλυψη των δημόσιων δαπανών. Οι Πολίτες αποφασίζουν πού θα κατανεμηθούν και σε ποια ποσοστά τα χρήματα του Δήμου στα έργα, που θα γίνουν, ακολουθώντας τη διαδικασία εφαρμογής τοπικών δημοψηφισμάτων και χρήσης ερωτηματολογίων, μέσα σε καθορισμένο και εύλογο χρόνο, ώστε να μην αποβεί εις βάρος της αποτελεσματικότητας. Κατ' αυτόν τον τρόπο, έρχονται πιο κοντά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αναπτύσσουν αίσθημα υπευθυνότητας, διότι αποφασίζουν πώς θα διατεθούν τα φορολογούμενα έσοδά τους, συμβάλλουν στην ανάδειξη ενός ισχυρού εργαλείου ελέγχου και διαφάνειας των οικονομικών κινήσεων του Δήμου καθώς γίνονται συμμέτοχοι στον εκδημοκρατισμό των διαδικασιών, της Δημοτικής Διοικούσας Αρχής.

Σύμφωνα με την αρχή της πλειοψηφίας και βάσει των αναγκών τους, οι Πολίτες μέσω αυτού του σύγχρονου μοντέλου διοίκησης, δηλώνουν ποια έργα στο Δήμο τους επιθυμούν να υλοποιηθούν, το (μεγαλύτερο/ μικρότερο) ύψος του προϋπολογισμού πίστωσης αυτών, να προτείνουν προς υλοποίηση έργα, που δεν έχουν εγγραφεί στον Προϋπολογισμό, να καταψηφίσουν τη χρηματοδότηση άλλων, όπου ενδεχομένως δεν θεωρούν, ότι έχουν προτεραιότητα για το Δήμο και να παραχωρήσουν την πίστωσή αυτών σε άλλα έργα, όπου θεωρούν περισσότερο αναγκαία.

Υποστηρίζουμε και προτείνουμε τη σύγχρονη δημοτική διακυβέρνηση, διότι μέσω της διαδικασίας του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού, αναζωογονούνται ή λαμβάνουν ώθηση όλες οι διαστάσεις του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Εν αρχή, η Πολιτική ιδιότητα του Δήμου παύει να εγκλωβίζεται σε έργα πολιτικής σκοπιμότητας, μειώνοντας τις πιθανότητες πελατοκρατούμενων αποφάσεων της Δημοτικής Αρχής και συμπυκνώνει την ισχύ του θεσμού της σύγχρονης Δημοκρατίας.

Επιπλέον, στον τομέα της Δημόσιας Διοίκησης, οδηγεί σε αξιοποίηση των ήδη υπαρχόντων μηχανισμών με ταυτόχρονο συνδυασμό νέων διοικητικών διαδικασιών και των αυτών εργαλείων.

Ακόμη, ο οικονομικός προγραμματισμός του Δήμου αποφεύγει να εμπίπτει σε ατοπήματα λανθασμένης κατανομής των πόρων σε επενδύσεις, που τον επιβαρύνουν και, συνεπώς, δεν ευνοούν τους Πολίτες. Πόσο μάλλον τη στιγμή, που η Κεντρική Κυβέρνηση περιορίζει τις οικονομικές κινήσεις των νέων Ο.Τ.Α. με το παρόν νομοσχέδιο περί διοικητικής αναδιάρθρωσης, μην αφήνοντας περιθώρια οικονομικής αυτοτέλειας και διοικητικής αυτονομίας.

Εν τέλει, το κοινωνικό πρόσωπο του Δήμου, ο «ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας» του, όπως στο πλαίσιό μας υιοθετούμε, αναδεικνύεται και ενδυναμώνεται, όπως πρέπει να είναι δυνατός και εμφανής σε κάθε σημείο της πόλης.

Ο Συμμετοχικός Προϋπολογισμός, ως έννοια, γεννήθηκε στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας τη δεκαετία του 1970 και για πρώτη φορά εφαρμόστηκε το 1980. Σήμερα, έχουν καταμετρηθεί ανά τον κόσμο 1.000 περιπτώσεις εφαρμοσμένου Συμμετοχικού Προϋπολογισμού και 80 επί ευρωπαϊκού εδάφους, στο οποίο και η πρώτη καταγραφή σημειώθηκε μόλις το 2001 στο Δήμο Κόρδοβας.

Συμμετοχικός Προϋπολογισμός σημαίνει : «Συμμετέχουμε όλοι, ενημερωνόμαστε όλοι». Ας μιμηθούμε το παράδειγμα των ευρωπαίων συμπολιτών της Κοινότητας, των συνανθρώπων μας, που δημιουργούν τόσο ωφέλιμες για τη Δημοκρατία και την ποιότητα ζωής μας τεχνικές και ας γίνουμε όλοι συντελεστές στην επιτυχία, που ονομάζεται Συμμετοχικός Προϋπολογισμός. Για εμάς, για το Δήμο μας.

ΓΙΑ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΠΟΛΗΣ»,

Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ