Τα προγράμματα LEADER και ΟΠΑΑΧ

 

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ

Αθήνα, 7 Ιουνίου 2010

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

«ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ LEADER ΚΑΙ ΟΠΑΑΧ,

1,1 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ-ΟΞΥΓΟΝΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LEADER

Τι είναι η προσέγγιση LEADER;

Η πρωτοβουλία LEADER I αποτέλεσε αρχή μίας νέας προσέγγισης στην πολιτική αγροτικής ανάπτυξης, δίνοντας την ευκαιρία στις τοπικές κοινωνίες να σχεδιάσουν και να επιλέξουν οι ίδιες τον τρόπο και τη «διαδρομή» ανάπτυξή τους. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματά της οδήγησαν σε ένα πιο συστηματικό και ολοκληρωμένο σχεδιασμό της LEADER II. Η πρωτοβουλία συνεχίστηκε, κατά τη 3^η Προγραμματική Περίοδο, με την LEADER PLUS, στην ίδια λογική και φιλοσοφία των προηγούμενων εφαρμογών. Στην 4η Προγραμματική Περίοδο, μέσω της προσέγγισης LEADER, η οποία πλέον είναι ενσωματωμένη στο ΠΑΑ (Άξονας 4), εφαρμόζονται τοπικά προγράμματα με ολοκληρωμένο και πολυτομεακό χαρακτήρα

σε αγροτικές περιοχές μικρότερες της περιφέρειας. Τα προγράμματα αυτά υλοποιούνται με την «εκ των κάτω προς τα πάνω προσέγγιση», από τοπικά εταιρικά σχήματα δημοσίου - ιδιωτικού τομέα (Ομάδες Τοπικής Δράσης - Ο.Τ.Δ.) που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένη περιοχή παρέμβασης.

Σε ποιες περιοχές της χώρας εφαρμόζεται;

Η προσέγγιση LEADER υλοποιείται σε αγροτικές περιοχές της χώρας και ειδικότερα

σε ορεινές, μειονεκτικές, νησιωτικές και πεδινές περιοχές. Οι επιλεγμένες περιοχές,

των οποίων το ποσοστό εκτιμάται ότι καλύπτει περίπου 65% της έκτασης της χώρας, διαθέτουν συνοχή και επάρκεια πόρων. Ο πληθυσμός τους κυμαίνεται μεταξύ 5.000 και 150.000 κατοίκων, ενώ οι σχετικές παρεμβάσεις υλοποιούνται σε Δημοτικά Διαμερίσματα έως 5.000 κατοίκους.

Πώς σχεδιάζονται τα τοπικά προγράμματα και ποιοι είναι υπεύθυνοι για την υλοποίησή τους;

Τα τοπικά προγράμματα σχεδιάζονται από τις Ο.Τ.Δ. μετά από ενέργειες διαβούλευσης με τους αντιπροσωπευτικούς εταίρους της κάθε περιοχής και χαρακτηρίζονται από πολυτομεακό σχεδιασμό και αλληλεπίδραση μεταξύ φορέων και έργων της τοπικής οικονομίας. Τα προγράμματα υποβάλλονται για έγκριση από τις ενδιαφερόμενες Ο.Τ.Δ. στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, από το οποίο αξιολογούνται. Η διαδικασία επιλογής και αξιολόγησης των Ο.Τ.Δ. και των αντίστοιχων τοπικών προγραμμάτων είναι ανοικτή στις σχετικές αγροτικές περιοχές και καθορίζεται βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων που διασφαλίζουν την άμιλλα μεταξύ των ομάδων που είναι σε θέση να σχεδιάσουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης. Οι Ομάδες Τοπικής Δράσης που εκπονούν και εφαρμόζουν τη στρατηγική τοπικής ανάπτυξης πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικές των δημοσίων και ιδιωτικών φορέων της περιοχής αναφοράς τους. Συνιστούν κοινή δομή με νομική μορφή αυτή της Ανώνυμης Εταιρείας ή Κοινοπραξία, με ενδεικτικούς εταίρους Δήμους ή Κοινότητες, Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις ή και άλλους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΚΕΔΚΕ, ΕΝΑΕ, ΤΕΔΚ, Σύνδεσμοι και οι Ανώνυμες Αναπτυξιακές Εταιρείες Ο.Τ.Α.), φορείς του ευρύτερου δημοσίου τομέα, συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, Επιστημονικοί φορείς, Επιμελητήρια, φορείς συλλογικών, κοινωνικών και οικονομικών συμφερόντων, καθώς και τραπεζών και πιστωτικών ιδρυμάτων.

Ποιο είναι το περιεχόμενο των τοπικών προγραμμάτων;

Tα τοπικά προγράμματα της προσέγγισης περιλαμβάνουν τα εξής Μέτρα:

1. Στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης

2. Συνεργασία

3. Δαπάνες λειτουργίας, απόκτηση δεξιοτήτων

1. Μέσω των παρεμβάσεων που αφορούν στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης επιδιώκεται:

· η προώθηση αναπτυξιακών πρωτοβουλιών που σχεδιάζονται και υλοποιούνται σε τοπικό επίπεδο

· η ενίσχυση της προσπάθειας διαφοροποίησης της οικονομίας της υπαίθρου

· η βελτίωση της ποιότητας ζωής στην ύπαιθρο

· η μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των κατοίκων των αγροτικών και αστικών περιοχών

· η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας

· η δημιουργία θέσεων απασχόλησης

· η διασφάλιση ίσων ευκαιριών σε νέους, γυναίκες και ειδικές ομάδες πληθυσμού

· η αξιοποίηση των τοπικών προϊόντων και η καλύτερη πρόσβασή τους στην αγορά

· η προστασία και ανάδειξη φυσικών και πολιτιστικών πόρων

· η χρήση σύγχρονης τεχνολογίας / τεχνογνωσίας για τη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας προϊόντων και υπηρεσιών

Στο παραπάνω πλαίσιο, μπορούν να ενταχθούν και επενδύσεις που αντιστοιχούν σε άλλους Άξονες του ΠΑΑ.

Οι επενδύσεις αυτές αφορούν:

· Στήριξη της ανταγωνιστικότητας και αύξηση της προστιθέμενης αξίας των γεωργικών και δασοκομικών προϊόντων

· Διαφοροποίηση προς μη γεωργικές δραστηριότητες

· Στήριξη της δημιουργίας και ανάπτυξης πολύ μικρών επιχειρήσεων

· Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων

· Βασικές υπηρεσίες για την οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό

(Αναφέρεται στη δημιουργία βασικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων πολιτισμού και αναψυχής, που αφορούν ένα χωριό ή ομάδα χωριών και τη συναφή μικρής κλίμακας υποδομή, όπως μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα, διαχείρισης υδατικών πόρων, πρόσβαση στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, κέντρα φροντίδας παιδιών, βιβλιοθήκες, ωδεία, χώροι πολιτιστικών δραστηριοτήτων, πολιτιστικές εκδηλώσεις, κ.λ.π.).

· Ανακαίνιση και ανάπτυξη χωριών

· Διατήρηση και αναβάθμιση της αγροτικής κληρονομιάς

· Ενισχύονται παρεμβάσεις σχετικές με διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση περιοχών, πολιτιστικών χαρακτηριστικών και τοπίου της αγροτικής υπαίθρου, μουσεία αγροτικής κληρονομιάς κ.λπ.

2. Μέσω του μέτρου που αφορά τη «Συνεργασία», ενισχύεται η εφαρμογή κοινής δράσης είτε μεταξύ περιοχών της χώρας είτε με χώρες άλλων κρατών - μελών ή τρίτων χωρών.

3. Μέσω του μέτρου που αναφέρεται σε «Δαπάνες λειτουργίας και απόκτηση δεξιοτήτων» στηρίζονται παρεμβάσεις για τη λειτουργία των Ο.Τ.Δ., τις δεξιότητες και την εμψύχωση στην περιοχή.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΟΠΑΑΧ

O Άξονας 3 του ΠΑΑ 2007-2013 αποτελεί ουσιαστικά τη συνέχεια των Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου (ΟΠΑΑΧ), τα οποία εφαρμόστηκαν για πρώτη φορά κατά την 3η Προγραμματική Περίοδο στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Αγροτική Ανάπτυξη - Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου 2000-2006» και των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων 2000-2006.

Γενικός Στόχος

Βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων στις αγροτικές περιοχές και ενθάρρυνση της διαφοροποίησης της αγροτικής οικονομίας

Ειδικοί στόχοι

· Βελτίωση της ελκυστικότητας των αγροτικών περιοχών

· Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας

Τα Μέτρα του Άξονα 3 θα υλοποιηθούν σε γεωγραφικά οριοθετημένες περιοχές παρέμβασης (Δημοτικά Διαμερίσματα έως 3.000 κατοίκους) και κυρίως στο σύνολο των περιοχών παρέμβασης των ΟΠΑΑΧ της 3ης Προγραμματικής Περιόδου (ΕΠΑΑ-ΑΥ και ΠΕΠ). Συνολικά αναφερόμαστε σε 492 Καποδιστριακούς Δήμους σε όλους τους Νομούς της Χώρας, οι οποίοι είναι κυρίως ορεινοί / μειονεκτικοί.

Στο πλαίσιο του Άξονα 3 θα υλοποιηθούν Μέτρα/δράσεις που στοχεύουν στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική αναβάθμιση της υπαίθρου, κατά τρόπο που να

εξασφαλίζεται η οικονομική αυτοδυναμία της, με παράλληλη προστασία του περιβάλλοντος, στη διάσωση και διαφύλαξη στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς και στη διατήρηση της τοπικής αρχιτεκτονικής και του τοπικού φυσικού περιβάλλοντος.

Μέτρα για τη διαφοροποίηση της αγροτικής οικονομίας

Μέτρο 311 « Διαφοροποίηση προς μη γεωργικές δραστηριότητες»

Το Mέτρο περιλαμβάνει παρεμβάσεις ιδιωτικού χαρακτήρα.

Στα πλαίσια του Μέτρου προβλέπεται η ενίσχυση επενδύσεων που υλοποιούνται από φυσικά πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητα σε γεωργική εκμετάλλευση κατά κύρια ή μερική απασχόληση, και που διαφοροποιούν τις δραστηριότητες της γεωργικής εκμετάλλευσής τους, με την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων που δεν σχετίζονται με τη γεωργία (αγροτικός τουρισμός, βιοτεχνία κ.λ.π.).

Ειδικότερα, στο πλαίσιο του Μέτρου εντάσσονται οι ακόλουθες δράσεις για πολύ μικρές επιχειρήσεις:

• Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί μικρής δυναμικότητας υποδομών διανυκτέρευσης.
• Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί χώρων εστίασης και αναψυχής.
• Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τουρισμού της υπαίθρου (εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ειδικές μορφές τουρισμού, χώροι αθλοπαιδιών, χώροι γευσιγνωσίας).
• Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί μονάδων οικοτεχνίας, χειροτεχνίας, παραγωγής ειδών παραδοσιακής τέχνης, βιοτεχνικών μονάδων.
• Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών.
• Ιδρύσεις, επεκτάσεις, εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων παραγωγής ειδών διατροφής μετά την α΄ μεταποίηση.
• Βελτίωση υποδομής επιχειρήσεων (των κατηγοριών που αναφέρονται στις δράσεις αυτού του Μέτρου και για τους δικαιούχους αυτού του Μέτρου) με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών της επιχείρησης.

Μέτρο 312 « Στήριξη της δημιουργίας και ανάπτυξης πολύ μικρών επιχειρήσεων»

Το Mέτρο περιλαμβάνει παρεμβάσεις ιδιωτικού χαρακτήρα.

Στα πλαίσια του Μέτρου εντάσσονται οι ακόλουθες δράσεις για πολύ μικρές επιχειρήσεις:

• Ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμοί βιοτεχνικών μονάδων.
• Ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών.
• Ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων ειδών διατροφής μετά την α΄ μεταποίηση.
• Βελτίωση υποδομής επιχειρήσεων (των κατηγοριών που αναφέρονται στις δράσεις αυτού του Μέτρου και για τους δικαιούχους αυτού του Μέτρου) με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών της επιχείρησης.
• Δικτύωση ομοειδών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεων όλων των κλάδων της τοπικής οικονομίας.

Μέτρο 313 « Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων»

Το Mέτρο περιλαμβάνει παρεμβάσεις δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα.

Στα πλαίσια του Μέτρου προβλέπεται η ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων τα οποία αφορούν στη βελτίωση και οργάνωση του τουριστικού προϊόντος, την ενίσχυση της απασχόλησης, την αύξηση της επισκεψιμότητας των περιοχών παρέμβασης, την συμβολή στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, την προβολή-προώθηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των περιοχών.

Μέτρα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές

Μέτρο 321 « Βασικές υπηρεσίες για την οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό»

Το Mέτρο περιλαμβάνει παρεμβάσεις δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα.

Στο πλαίσιο του Μέτρου εντάσσεται η ενίσχυση πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκδηλώσεων ανάδειξης και διατήρησης της τοπικής κληρονομιάς - στήριξη πολιτιστικών φορέων για μικρής κλίμακας υποδομή, προμήθεια εξοπλισμού, μουσικών οργάνων, στολών. Αφορά στην ενίσχυση τοπικών εκδηλώσεων που σχετίζονται με την διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε περιοχής καθώς και με την γεωργική παραγωγή και τα τοπικά προϊόντα.

Οι ενισχυόμενες εκδηλώσεις θα πρέπει να έχουν καταγραφεί ως σημαντικές, να απευθύνονται στο ευρύτερο κοινό και να έχουν περιοδικό και επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα τουλάχιστον την τελευταία τριετία.

Μέτρο 322 «Ανακαίνιση και ανάπτυξη των χωριών»

Το Mέτρο περιλαμβάνει παρεμβάσεις δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα.

Το μέτρο αφορά - υπό προϋποθέσεις - παρεμβάσεις αποκατάστασης εξωτερικών όψεων κτισμάτων και δεν εφαρμόζεται σε χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς.

Μέτρο 323 «Διατήρηση και αναβάθμιση της αγροτικής κληρονομιάς»

Το Mέτρο περιλαμβάνει παρεμβάσεις δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα.

Στα πλαίσια του Μέτρου προβλέπονται παρεμβάσεις για τη προστασία και ανάδειξη περιοχών φυσικού κάλλους, καθώς και των παραδοσιακών στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς της υπαίθρου.

Οι δράσεις οι οποίες θεωρούνται ως επιλέξιμες για την χρηματοδότησή τους στο πλαίσιο του καθεστώτος ενίσχυσης του Μέτρου αφορούν :

Τη διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση πολιτιστικών χαρακτηριστικών της αγροτικής υπαίθρου και συγκεκριμένα κτισμάτων/στοιχείων αγροτικής/πολιτιστικής κληρονομιάς (όπως μύλοι, λιοτρίβια, πατητήρια), τα οποία μόνο κατά το παρελθόν είχαν παραγωγική δραστηριότητα με σκοπό να καταστούν επισκέψιμα και επιδεικτικά και με την προϋπόθεση α) να διατηρήσουν την μη παραγωγική τους δραστηριότητα, β) να μην προκύπτουν έσοδα από τη χρήση τους και γ) να μην χρησιμοποιούνται ως κατοικία.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΑΠΑΝΗ LEADER

Έως σήμερα έχουν υπογραφεί 14 συμβάσεις Leader (+3 τη Δευτέρα) με τις παρακάτω Αναπτυξιακές Εταιρείες (Ομάδες Τοπικής Δράσης) και οι οποίες αφορούν στα αντίστοιχα ποσά Δημόσιας Δαπάνης:

Για τις 10 πρώτες δεν έχουν γίνει Δελτία Τύπου, θα περιληφθούν στο Δελτίο Τύπου της ημερίδας Θεσ/κης. Για τις τελευταίες 4 (σελ.2) έχουν γίνει ήδη Δελτία Τύπου.

1. Αιτωλική Αναπτυξιακή Α.Ε.

Δ.Δ. 6,7 εκ. ευρώ και π/υ 10,07 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 17/5

2. Αναπτυξιακή Εταιρεία Σερρών Α.Ε.

Δ.Δ. 7,5 εκ. ευρώ και π/υ 12,04 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 17/5

3. Αναπτυξιακή Τρικάλων Α.Ε. - ΚΕΝΑΚΑΠ Α.Ε.

Δ.Δ. 7 εκ. ευρώ και π/υ 11,86 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 19/5

4. Αναπτυξιακή Πέλλας Α.Ε.

Δ.Δ. 6,25 εκ. ευρώ και π/υ 10,08 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 19/5

5. Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας - ΑΝΚΟ Α.Ε.

Δ.Δ. 7 εκ. ευρώ και π/υ 11,25 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 21/5

6. Αχαΐα Αναπτυξιακή Α.Ε.

Δ.Δ. 6,5 εκ. ευρώ και π/υ 9,61 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 23/5

7. Αναπτυξιακό Κέντρο Ορεινού Μυλοποτάμου-Μαλεβυζίου-Α.Κ.Ο.Μ.Μ. Α.Ε.

Δ.Δ. 6,75 εκ. ευρώ και π/υ 10,74 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 28/5

8. Αναπτυξιακή Ροδόπης Α.Ε.

Δ.Δ. 6,1 εκ. ευρώ και π/υ 8,79 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 28/5

9. Δημοσυνεταιριστική "Έβρος" Α.Ε.

Δ.Δ. 6,25 εκ. ευρώ και π/υ 8,44 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 28/5

10. Αναπτυξιακή Κιλκίς Α.Ε.

Δ.Δ. 6,1 εκ. ευρώ και π/υ 10,34 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 3/6

11. Αναπτυξιακή Δράμας A.E.

Δ.Δ. 6,6 εκ. ευρώ και π/υ 9,82 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 24/4

12. Αναπτυξιακή Καβάλας Α.Ε.

Δ.Δ. 7 εκ. ευρώ και π/υ 10,46 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 6/5

13. Αναπτυξιακή Δωδ/νήσου Α.Ε.

Δ.Δ. 6,3 εκ. ευρώ και π/υ 9,4 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 12/5

14. Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου Α.Ε.

Δ.Δ. 6,25 εκ. ευρώ και π/υ 9,06 εκ. ευρώ

ημερομηνία υπογραφής 12/5

Τη Δευτέρα θα υπογραφούν:

1. Αναπτυξιακή Ολυμπίας Α.Ε., Δ.Δ. 7 εκ. ευρώ και π/υ 10 εκ. ευρώ

2. Αναπτυξιακή Καστοριάς Α.Ε., Δ.Δ. 5,5 εκ. ευρώ και π/υ 10,5 εκ. ευρώ

3. Αναπτυξιακή Πάρνωνα Α.Ε., Δ.Δ. 6,4 εκ. ευρώ και π/υ 9,5 εκ. ευρώ

Συνολική Δημόσια Δαπάνη => 111,2 εκ. ευρώ