Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών
• Η εκρίζωση της ιλαράς και της ερυθράς από την Ευρώπη μέχρι το 2015 είναι το κεντρικό μήνυμα του ΠΟΥ για την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμών 2011.
• Ο εμβολιασμός συνεχίζεται και στην ενήλικο ζωή.
• Ο εμβολιασμός των επαγγελματιών υγείας είναι εξαιρετικής σημασίας για την προστασία των ίδιων, των ασθενών τους και των οικογενειών τους.
Τα εμβόλια είναι ο μεγάλος σύμμαχος της ανθρωπότητας στον αγώνα κατά των λοιμωδών νοσημάτων. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) «Τα εμβόλια σώζουν περισσότερα από 3 εκατομμύρια ζωές παγκοσμίως κάθε χρόνο και προφυλάσσουν ακόμα περισσότερα εκατομμύρια ατόμων από νόσο ή ισόβια αναπηρία».
Οι επιτυχημένες στρατηγικές εμβολιασμού, οδηγούν σε σημαντική μείωση της εμφάνισης των νοσημάτων αυτών και των θανάτων που αυτά προκαλούν. Ο εμβολιασμός συντέλεσε στην εντυπωσιακή μείωση μεταδοτικών νοσημάτων, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να αποτελούν πλέον αντικείμενο του παρελθόντος για τον ανεπτυγμένο κόσμο. Χάρη σε αποτελεσματικά προγράμματα εμβολιασμών από τη δεκαετία του '60, η πλειοψηφία των ανθρώπων στις ανεπτυγμένες χώρες, δεν έχουν βιώσει τον όλεθρο των εξάρσεων των νοσημάτων που προλαμβάνονται μέσω εμβολιασμών. Πολλοί πιστεύουν ότι οι ασθένειες αυτές δεν είναι πια απειλητικές, καθότι δεν γίνονται αντιληπτές όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Ο εμβολιασμός είναι αποδεδειγμένα ένα από τα περισσότερα οικονομικώς αποδοτικά επιστημονικά επιτεύγματα της σύγχρονης εποχής για τη δημόσια υγεία. Είναι μία από τις ελάχιστες υπηρεσίες υγείας που κοστίζει πολύ λίγο συγκριτικά με τα τεράστια οφέλη που προσφέρει στην υγεία και την ευημερία των πληθυσμών. Τα εμβόλια οδηγούν σε σημαντικό και ευρύτερο οικονομικό όφελος, καθώς προστατεύει και από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των μεταδοτικών ασθενειών στη σωματική και πνευματική ευημερία ενός ατόμου, και κατά συνέπεια στην ικανότητά του να ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του και να εργαστεί.
Σύμφωνα με μια Ελληνική φαρμακοοικονομική αξιολόγηση του 2010, εκτιμάται ότι ο συστηματικός εμβολιασμός με το 13-δύναμο συζευγμένο αντί-πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο θα επιφέρει, πλέον της πρόληψης των επικινδύνων για την ζωή πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων και ετήσια εξοικονόμηση 4,4 εκατομμυρίων ευρώ για το Εθνικό Σύστημα Υγείας της χώρας μας.
Ο εμβολιασμός μπορεί να προστατέψει και αυτούς που δεν έχουν εμβολιαστεί: όταν έχει εμβολιαστεί επαρκής αριθμός ατόμων σε μια δεδομένη κοινότητα, η νόσος δεν μπορεί να εξαπλωθεί (αυτό ονομάζεται έμμεση ανοσία, συλλογική ανοσία ή «ανοσία της αγέλης»). Δηλαδή όσο περισσότεροι άνθρωποι εμβολιάζονται, τόσο περισσότερες ζωές σώζονται.
Από την άλλη, η μείωση του ποσοστού της εμβολιαστικής κάλυψης ενός πληθυσμού μπορεί να οδηγήσει στην επανεμφάνιση και εξάπλωση μεταδοτικών νοσημάτων, όπως η ιλαρά, ο κοκκύτης, η διφθερίτιδα ή ακόμα και η πολιομυελίτιδα. Υπενθυμίζουμε ότι από το 2008 έως σήμερα εμφανίζονται στη Δυτική Ευρώπη επιδημίες ιλαράς, κοκκύτη και παρωτίτιδας. Αυτές οι επιδημίες συνεχίζουν να εξαπλώνονται στην Ευρώπη, προκαλώντας περιστατικά σε άτομα που δεν έχουν ανοσία ή δεν έχουν εμβολιαστεί επαρκώς.
Εξάλλου, σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι στην Ευρώπη δεν έχουν πρόσβαση σε βασικά εμβόλια και έτσι νοσήματα που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό συνεχίζουν να προκαλούν σοβαρή νόσο, αναπηρία ή ακόμη και θάνατο. Στην Ευρώπη γεννιούνται 10,6 εκατομμύρια μωρά κάθε χρόνο, τα οποία θα πρέπει να εμβολιαστούν, ώστε να διατηρηθεί η επιτυχία της ανοσοποίησης. Για παράδειγμα, όσον αφορά στην ιλαρά, το ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης στα παιδία της γηραιάς ηπείρου είναι υψηλό (≥94%), όμως παρόλα αυτά αυξάνεται κατά έτος ο αριθμός των ανεμβολίαστων παιδιών για την ιλαρά. Γνωρίζοντας ότι η παγκόσμια θνητότητα από το νόσημα της ιλαράς μειώθηκε κατά 74% μεταξύ των ετών 2000-2007 χάρη στις εκστρατείες εμβολιασμού, αντιλαμβανόμαστε πόσο σημαντικό δικαίωμα είναι ο εμβολιασμός για κάθε άνθρωπο, ειδικά όταν γίνεται μη προσβάσιμο λόγω των οικονόμο-κοινωνικών συνθηκών.
Τη στιγμή που, τρία εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού και οι μισοί από αυτούς είναι παιδιά κάτω των 5 ετών είναι υποχρέωση όλων μας να εκπαιδεύσουμε γονείς και παιδιά για τη σπουδαιότητα του εμβολιασμού.
Αρκετοί ενήλικες δεν γνωρίζουν ότι ο εμβολιασμός συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή. Πολλά νοσήματα χρειάζεται να συνεχίσουν να προλαμβάνονται με εμβολιασμό και στους ενήλικες (π.χ. Γρίπη, Ηπατίτιδα, Τέτανος, Ερυθρά, Πνευμονιόκοκκος κ.α). Δεδομένης μάλιστα της συνεχούς αύξησης του μέσου όρου ηλικίας του γενικού πληθυσμού, ο κίνδυνος για πολλές ασθένειες από αυτές γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος.
Ιδιαίτερη σημαντική είναι η εμβολιαστική κάλυψη των επαγγελματιών υγείας με στόχο τόσο την ατομική προστασία αλλά και την πρόληψη διασποράς της νόσου στους ασθενείς τους. Ωστόσο, στη χώρα μας το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης με το εποχικό εμβόλιο της γρίπης αλλά και το πανδημικό ήταν 18,6% και 13,81% αντίστοιχα.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου κάνει αναγκαία τη μετακίνηση πολλών ανθρώπων τόσο για λόγους αναψυχής αλλά και επαγγελματικούς. Αναδύεται λοιπόν η αναγκαιότητα εμβολιασμών των ταξιδιωτών ανάλογα με την επιδημιολογία των χωρών προορισμού τους.
Επίσης, σήμερα κυκλοφορεί η φοβία ότι τα εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές παρενέργειες. Η λανθασμένη και ελλιπής πληροφόρηση είναι δυστυχώς η αιτία για την δημιουργία μιας επικίνδυνης αντί-εμβολιαστικής κουλτούρας.
Με αφορμή λοιπόν την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού είναι εκ των ων ουκ άνευ να υπενθυμίσουμε ότι ο εμβολιασμός είναι από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας. Τα εμβόλια είναι εξαιρετικά ασφαλή γιατί για να χρησιμοποιηθούν εξασφαλίζεται ότι πληρούν αυστηρές προϋποθέσεις, τις οποίες ορίζουν οι αρμόδιοι διεθνείς οργανισμοί (π.χ. ΕΟΦ, EMA, FDA).
Τα σωστά δομημένα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών μπορούν να διασφαλίσουν ότι κάθε παιδί και ενήλικας λαμβάνει το σωστό εμβόλιο, στο σωστό μέρος, την κατάλληλη στιγμή. Η επένδυση ανθρώπινων, υλικοτεχνικών και οικονομικών πόρων στα προγράμματα εμβολιασμών βελτιώνει τις υπηρεσίες παροχής πρωτοβάθμιας περίθαλψης και διασφαλίζει ότι η ζωή παιδιών και ενηλίκων δεν τίθεται σε κίνδυνο από νόσημα που μπορεί να προληφθεί μέσω του εμβολιασμού.
Στην προσπάθεια για βελτίωση της εμβολιαστικής κάλυψης σε παιδιά και ενήλικες, ο ρόλος & η ευθύνη των αρχών υγείας αλλά και της επιστημονικής κοινότητας είναι σημαντικοί παράγοντες καθώς εκείνοι Καθοδηγούν, Εκπαιδεύουν & Επηρεάζουν τον πληθυσμό μιας χώρας προς την αλλαγή της νοοτροπίας τους υπέρ της πρόληψης.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα στη χώρα μας είναι η έλλειψη εμβολιαστικής συμμόρφωσης έναντι της εποχικής γρίπης. Από τα καταγεγραμμένα μέχρι και τον Μάρτιο περιστατικά φαίνεται έντονη δραστηριότητα του ιού και το 2010-11.
Η κα Κρεμαστινού, ως Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. και Καθηγήτρια Δημόσιας & Διοικητικής Υγιεινής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, η κα Μπαρμπούνη, ως Παιδίατρος και Επιμελήτρια της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και ο κ. Κωνσταντόπουλος, ως Καθηγητής Παιδιατρικής, Πρόεδρος της Εθνικής επιτροπής Εμβολιασμών, Πρόεδρος της Ελληνικής, Πανευρωπαϊκής και Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας συνεργάζονται σε αυτόν τον τόσο σημαντικό σκοπό και σας προσκαλούν να συμβάλλεται από τη δική σας πλευρά προάγοντας την αναγκαιότητα του εμβολιασμού σε παιδιά & ενήλικες.
