Κρίτων Αρσένης: Παγκόσμια απειλή η κατάχρηση των αντιβιοτικών
Τον κίνδυνο παγκόσμιας επιδημίας από τη μείωση της δραστικότητας των αντιβιοτικών απέναντι σε συνηθισμένες λοιμώξεις, εξαιτίας της κατάχρησης τους, επισήμανε στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κρίτων Αρσένης.
Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συζήτησης ψηφίσματος σχετικά με την απειλή της μικροβιακής αντοχής για τη δημόσια υγεία. Στο τελικό ψήφισμα ενσωματώθηκαν τροπολογίες του ευρωβουλευτή που τονίζουν ότι οι τομείς της κτηνοτροφίας και της εντατικής ιχθυοκαλλιέργειας πρέπει να περιορίσουν δραστικά την προληπτική χρήση αντιβιοτικών, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη των ασθενειών μέσω ορθών πρακτικών υγιεινής, στέγασης και φροντίδας των ζώων, και αυστηρών μέτρων βιοασφάλειας. Επισημαίνουν επίσης την αναγκαιότητα περαιτέρω έρευνας για τις επιπτώσεις της μακροχρόνιας έκθεσης ανθρώπων και ζώων σε υπολείμματα αντιβιοτικών ουσιών που καταλήγουν στον υδροφόρο ορίζοντα, μέσω της ανεξέλεγκτης απόρριψης ληγμένων φαρμάκων. Απαντώντας στην πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Επίτροπος Υγείας Τζον Ντάλι δεσμεύτηκε ότι θα αναλάβει άμεσα νομοθετική πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Τα τελευταία χρόνια η αυξανόμενη αντίσταση στα αντιμικροβιακά φάρμακα, ιδιαίτερα τα αντιβιοτικά, προκαλεί έντονο επιστημονικό προβληματισμό. Οι λόγοι της ανάπτυξης αντοχής των μικρόβιων στα διάφορα αντιβιοτικά είναι πολλοί, αλλά ο σπουδαιότερος είναι η αλόγιστη χρήση τους, τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα. Η κατάχρηση καθιστά ανενεργά πολλά αντιβιοτικά και εξελίσσεται σε παγκόσμια απειλή. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον 25000 ασθενείς πεθαίνουν ετησίως από λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια ανθεκτικά σε πολλά φάρμακα, ενώ το κόστος στον τομέα υγείας όπως και οι απώλειες στην παραγωγικότητα εκτιμώνται σε 1,5 δις ευρώ ετησίως. Η χώρα μας παραμένει δυστυχώς «πρωταθλήτρια» στην κατάχρηση αντιβιοτικών, μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
Με αφορμή την έγκριση του ψηφίσματος ο Κρίτων Αρσένης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών απειλεί να μας επιστρέψει στην πριν από την πενικιλίνη εποχή. Είναι συνταγματική υποχρέωση στην ΕΕ, μέσω της συνθήκη της Λισσαβόνας, η εφαρμογή της αρχής της προφύλαξης. Αυτό συμβαίνει γιατί σε πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν η ανθρωπότητα δεν αντέδρασε έγκαιρα στα πρώτα ανησυχητικά μηνύματα της επιστημονικής κοινότητας απέναντι σε λανθασμένες καθημερινές πρακτικές, με δραματικές συνέπειες. Σ΄ αυτή την κατηγορία απειλών εντάσσεται και η κατάχρηση αντιβιοτικών. Η αντίσταση που αναπτύσσεται από βακτήρια σε πολλά αντιβιοτικά ευρείας χρήσης, θέτει σε κίνδυνο την αντιμετώπιση συνηθισμένων λοιμώξεων, μετατρέποντας τες σε εν δυνάμει παγκόσμιες απειλές.
Είναι αναγκαίο προκειμένου να διασφαλίσουμε την αποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών να περιορίσουμε δραστικά την ανεξέλεγκτη χρήση τους, τόσο στους ανθρώπους, όσο και στην κτηνοτροφία και την εντατική ιχθυοκαλλιέργεια, διότι υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της χρήσης αντιβιοτικών για κτηνιατρικούς σκοπούς και της ανάπτυξης αντιμικροβιακής αντοχής στους ανθρώπους. Πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουμε το θέμα της ανεξέλεγκτης απόρριψης ληγμένων φαρμάκων στα απορρίμματα μας, γιατί ίχνη αντιβιοτικών ουσιών καταλήγουν στο νερό που πίνουμε, στο έδαφος που καλλιεργούμε και άρα στα τρόφιμα που καταναλώνουμε. Οφείλουμε να εξαλείψουμε το φαινόμενο της αλόγιστης χρήσης και πώλησης αντιμικροβιακών ουσιών σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού φαρμάκων. Θα πρέπει η χρήση τους να γίνεται μόνο με αυστηρή συνταγογράφηση και μόνο σε απολύτως απαραίτητες περιπτώσεις. Χαιρετίζω τη δέσμευση του επιτρόπου Ντάλι να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία για την καταπολέμηση του φαινομένου. Θα παρακολουθήσουμε στενά τη διαδικασία για να διασφαλίσουμε ότι η νέα νομοθεσία θα είναι ολοκληρωμένη και αποτελεσματική.»
