Ανδρέας Χ. Τάκης: "Για την ελευθερία της τέχνης"

Eκδ. Σαββάλας, σελ.205

«Συνεισφορά στη συγκινησιακή αγωγή μας»

«Με ευκολία έχουμε καταλήξει να δεχόμαστε ότι μια αδίστακτη και ειδεχθής πράξη δεν μπορεί να διεκδικεί την αίγλη του πολιτικού εγκλήματος, ότι μια ιατρική έρευνα με πειράματα ανθρώπους δεν αξίζει το όνομα της επιστήμης, ότι ένα δόγμα χαλαρά αρθρωμένων μυθευμάτων και δοξασιών δεν έχει επαρκή σοβαρότητα και συνοχή για να καταστεί γνωστή κατά το Σύνταγμα θρησκεία κ.ο.κ.»

Τούτες οι εύκολες όμως παραδοχές δεν συνάδουν καθόλου με την Τέχνη. Με γνώμονα αυτές τις διαπιστώσεις το δίλημμα που προκύπτει είναι προφανώς αναπόφευκτο: Προστατεύει το Σύνταγμα ανεπιφύλακτα όλες τις δραστηριότητες που εμφανίζονται ως καλλιτεχνικές ή μήπως μόνον εκείνες που πληρούν ορισμένες ποσοτικές προδιαγραφές;

Στο βιβλίο του ο Ανδρέας Χ. Τάκης με τον τίτλο «Για την ελευθερία της Τέχνης» επιχειρεί να επιλύσει το δίλημμα αρθρώνοντας ένα διττό δοκιμιακό λόγο. Με άξονες τη συνταγματική και την πολιτική θεωρία εστιάζει προσεκτικά στο ζήτημα που πραγματεύεται, ενώ παράλληλα διατρέχει τις ποικίλες πτυχές του με αίτημα την αντιμετώπιση τόσο της αοριστολογίας όσο και της λογοκρισίας. Ο μελετητής με άλλα λόγια δοκιμάζει να υπερβεί τα αδιέξοδα ενός ερωτήματος ελευθερίας που συγγενεύει με νομικίστικες αγκυλώσεις και γενικόλογες τοποθετήσεις.

Ορίζοντας ως υποκείμενο της ειδικής τούτης ελευθερίας την ίδια την τέχνη κι όχι τον καλλιτέχνη ο Α. Χ. Τάκης απεγκλωβίζεται από τις ασφυκτικές λαβές μίας παράδοσης που νοεί «την ελευθερία ως κατηγόρημα προσώπων, όχι κοινωνικών θεσμών ή αφηρημένων ιδεών». Και καταδεικνύοντας με διαύγεια τη συνεισφορά της τέχνης στη λεγόμενη education sentimentale δεν προσφεύγει σε περιφράσεις ή ασάφειες.

Για τον Α. Χ. Τάκη η τέχνη δεν προκαλεί οτιδήποτε άλλο πέρα από συγκίνηση και προβληματισμό. Επειδή λοιπόν «η τέχνη αδυνατεί να βλάψει, αλλά μπορεί εύκολα να υποστεί βλάβη, είναι υποχρεωμένη μια φιλελεύθερη δημοκρατία να εγγυάται ανεπιφύλακτα την απεριόριστη ελευθερίας της».

Σ.Α.Γ.