Η ηφαιστειακή τέφρα της Αντιμάχειας
-γράφει ο Γεωδίφης-
Οι αρχαία Ιταλοί είχαν μια λέξη που έχει αλλάξει στο πέρασμα των αιώνων σε πολλά διαφορετικά πράγματα. Στη Λατινική «τόφου» ήταν το σκληρό αλλά πορώδες είδος πετρώματος που παρουσιάζεται σε πολλά μέρη στην Ιταλία.
Η λέξη προφανώς να προέρχεται από ορισμένους παλαιότερους λαούς που ζούσαν εκεί όπως οι Ετρούσκοι. Ομως ο όρος κάλυπτε τόσο το ιζηματογενές πέτρωμα (τραβερτίνη) που δημιουργείται σε λίμνες και πηγές, και το πυριγενές ( ηφαιστειακή τέφρα ) που προέρχεται από ηφαιστειακές εκρήξεις. Το τόφου ήταν δημοφιλές, αφού είναι ελαφρύ και εύκολο στις λατομικές εργασίες.
Μετά τους ρωμαϊκούς χρόνους, οι Ιταλοί άλλαξαν τη λέξη σε tufo, και σήμερα αναφέρεται μόνο στο ηφαιστειακό προϊόν που εμείς γνωρίζουμε ως ηφαιστειακή τέφρα. Η πόλη της Tufo, στην Καμπανία στο χαμηλότερο κομμάτι της ιταλικής χερσονήσου, είναι περιτριγυρισμένο από αυτό, και η πόλη με τη σειρά της έδωσε το όνομά της στα πασίγνωστα κρασιά Greco di Tufo. Το Tufo προσαρμόσθηκε σε Tuff από τους Γάλλους και Αγγλοσάξονες ενώ στα ελληνικά έγινε τόφφος. Ο τόφφος κατατάσσεται στα ιζηματογενή, αλλά αντί να σχηματίζεται σε ποταμούς και θάλασσες όπως τα άλλα ιζηματογενή πετρώματα δημιουργείται από εκρήξεις και από τις ροές της ηφαιστειακής στάχτης.
Το οροπέδιο της Αντιμάχειας, στην Κω, καλύπτεται από αυτό το πέτρωμα που σχηματίστηκε από την καθίζηση υλικών που προήλθαν από την ηφαιστειακή έκρηξη που συνέβη πριν από 161.000 χρόνια. Πρέπει να διευκρινίσω ότι όλα τα ηφαιστειακά πετρώματα δεν προήλθαν μόνο από αυτό το γεγονός, αφού υπάρχουν και άλλα που εκτοξεύτηκαν από προγενέστερες εκρήξεις.
Οι ηφαιστειακοί τόφφοι διακρίνονται εύκολα, έχουν χρώμα λευκοκίτρινο και είναι ανδεσιτικής σύστασης και έχουν αποτεθεί πάνω σε προηγούμενους θαλάσσιους σχηματισμούς. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι ένα μεγάλο τμήμα του νησιού εκείνη την περίοδο πρέπει να ήταν καλυμμένο από θάλασσα.
